ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ (1750-1821)

 

Τι είναι ο Νεοελληνικός διαφωτισμός;

Είναι ένα κίνημα επηρεασμένο από τις βασικές ιδέες του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού που μεταδόθηκε με κάποια καθυστέρηση από τον παροικιακό στον υπόδουλο Ελληνισμό. Σκοπός του κινήματος ήταν να φωτιστούν οι υπόδουλοι Έλληνες ώστε να διεκδικήσουν την ελευθερία τους. Έτσι:

v  Ιδρύθηκαν σχολεία

v  Εκδόθηκαν βιβλία

v  Μελετήθηκαν οι θετικές επιστήμες

v  Προσπάθησαν να συνδεθούν με την αρχαιότητα.

 

Ποιοι είναι οι βασικοί εκπρόσωποι του Νεοελληνικού Διαφωτισμού;

v  Ευγένιος Βούλγαρης

v  Ιώσηπος Μοισιόδακας

v  Δημήτρης Καταρτζής

v  Δανιήλ Φιλιππίδης- Γρηγόριος Κωνσταντάς

v  Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας

v  Ρήγας Φεραίος

v  Αδαμάντιος Κοραής.

Ο Ρήγας Φεραίος προσπάθησε να:

Ø  Γνωρίσει στους Έλληνες τη δυτική σκέψη («Φυσικής απάνθισμα»)

Ø  Να τους προετοιμάσει για να πολεμήσουν για την ελευθερία τους.

Για το σκοπό αυτό τυπώνει

¨       Μια σειρά από χάρτες όπου δείχνει το μέγεθος και την ακτινοβολία του Ελληνισμού

¨       Βιβλία με πατριωτικό περιεχόμενο όπως ήταν η «Νέα Πολιτική Διοίκηση»

Το βασικό όραμα του Ρήγα ήταν η ίδρυση μιας Παμβαλκανικής ελληνικής  ομοσπονδίας. Τα σχέδια του ματαιώθηκαν όταν συνελήφθη από τις αυστριακές αρχές. Παραδόθηκε στους Τούρκους στο Βελιγράδι και εκτελέστηκε το 1798.

Ο Αδαμάντιος Κοραής

Υπερασπίζεται την εξέλιξη και την πρόοδο καθώς και τις φιλελεύθερες ιδέες

(«Αδελφική Διδασκαλία»)

Είναι αντίθετος στις ακρότητες και έτσι σε όλες του τις ιδέες ακολουθεί τη μέση οδό

Πιστεύει στη μετακένωση δηλαδή τη μετάδοση στους Έλληνες των ιδεών και της παιδείας των Δυτικοευρωπαίων, παιδείας που στηρίζεται στην κλασσική αρχαιότητα. Έτσι ξεκινά την έκδοση των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Στους προλόγους των έργων αυτών υπάρχουν οι βασικές του ιδέες.

Ο Διαφωτισμός διαδόθηκε και σε άλλες χώρες κάτω από οθωμανική κυριαρχία και κυρίως στη Βλαχία και Μολδαβία από τους Έλληνες ή εξελληνισμένους ηγεμόνες.

 

---

Ερωτήσεις*

1. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο του όρου Νεοελληνικός Διαφωτισμός και να αναφερθείτε στα χρονικά του όρια, τα αίτια, τα κύρια χαρακτηριστικά του και τους σημαντικότερους εκπροσώπους του.

2. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και λαμβάνοντας υπ΄όψιν και το παράθεμα της σελ. 166 του σχολικού βιβλίου, να αναφερθείτε στις ιδέες και το έργο του Ρήγα Βελεστινλή.

3. Ποιες υπήρξαν οι ιδέες και το έργο του Αδαμάντιου Κοραή στα πλαίσια του Νεοελληνικού Διαφωτισμού; Να λάβετε υπ’ όψιν και τα παραθέματα της σελ. 167 του σχολικού βιβλίου.

4. Ποιο νόημα δίνει ο Κοραής στον όρο «μετακένωση»;

5. Ποιες αντιδράσεις εκδηλώθηκαν κατά του κινήματος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και ποια ήταν τα αποτελέσματά του;

6. Ποια θέση εκφράζει ο συγγραφέας της Ελληνικής Νομαρχίας στο παράθεμα της σελ. 168 του σχολικού βιβλίου και με ποια επιχειρήματα την στηρίζει;

7. Ποια υπήρξε η διάδοση του Διαφωτισμού στη Βαλκανική χερσόνησο (εκτός ελλαδικού χώρου);

 

*Τις ερωτήσεις έχει συντάξει η φιλόλογος Στέλλα Ναλπάντη

---

Greek historic figures of enlightment

Rigas Feraios or Rigas Velestinlis was a Greek writer and revolutionary, an eminent figure of Modern Greek Enlightenment, remembered as a Greek national hero, the first victim of the uprising against the Ottoman Empire and a forerunner of the Greek War of Independence.

Adamantios Korais or Coraïs (Greek: Αδαμάντιος Κοραής; April 27, 1748–April 6, 1833) was a humanist scholar credited with laying the foundations of Modern Greek literature. His activities paved the way for the Greek War of Independence and emergence of a purified form of the Greek language, known as Katharevousa. The Britannica asserts that "his influence on the modern Greek language and culture has been compared to that of Dante on Italian and Martin Luther on German"