Terra computerata

Οι κομπιουτεράδες ορθομαρμάρωσαν δική τους ιδιόλεκτο. Η ορολογία τους τρομοκρατεί τους απλούς χρήστες του μέσου. Η terra computerata φαντάζει ανοίκεια, σχεδόν εχθρική, καλυμμένη με νέφος άγνωστων λέξεων. Είναι μια νέα χώρα. Θέλει τον χάρτη της. Οι κάτοικοί της μιλούν μια νέα γλώσσα. Θέλει το λεξικό της. Ποιες είναι οι φυλές του διαδικτύου; Ποιοι, επιτέλους, κατοικούν την κυβερνοχώρα;

Μπορούμε να διακρίνουμε τύπους χρηστών χρησιμοποιώντας για κριτήρια: α) το διαδικτυακό παρελθόν (πόσα χρόνια χρήσης του διαδικτύου έχει πίσω του ο συγκεκριμένος χρήστης;), β) το χρόνο διαδικτυακής προσήλωσης (πόσες ώρες μένει αγκιστρωμένος στην οθόνη του σερφάροντας;), γ) το χρόνο χρήσης του διαδικτύου από το σπίτι (πρόκειται για φανατικό κυβερνοναύτη ή απλό χρήστη που χρησιμοποιεί το μέσο διεκπεραιωτικά και μόνο από το γραφείο του;). Θα μπορούσαμε, πλάι σ’ αυτά, να προσθέσουμε και άλλα, συμπληρωματικά κριτήρια. Για παράδειγμα: είναι ο συγκεκριμένος χρήστης ηλεκτρονικός καταναλωτής; Χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για ηλεκτρονικές αγορές; Πόσο συχνά χρησιμοποιεί το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Η ηλεκτρονική επικοινωνία αφορά αποκλειστικά τις επαγγελματικές του σχέσεις ή και τις φιλικές του συναναστροφές;

Ποιες είναι, λοιπόν, με βάση τα παραπάνω κριτήρια οι φυλές του διαδικτύου;

1) Διαδικτυακοί πολίτες ή netizens (16% του διαδικτυακού πληθυσμού)[1]. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο εδώ και τρία τουλάχιστον χρόνια. Συνδέονται σε καθημερινή βάση από το σπίτι τους. Το διαδίκτυο αποτελεί μέρος της ζωής τους, το χρησιμοποιούν άνετα για ηλεκτρονικές αγορές. Επικοινωνούν συστηματικά με τους φίλους τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Μήπως, όταν απομακρύνεστε από το πληκτρολόγιο, νιώθετε να σας φαγουρίζουν τα ακροδάχτυλα; Μια μέρα μακριά από τον υπολογιστή σάς προκαλεί στερητικό σύνδρομο; Ελέγχετε το ηλεκτρονικό σας γραμματοκιβώτιο τουλάχιστον τρεις φορές τη μέρα; Εκπλήσσεστε δυσάρεστα, όταν το ημερήσιο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αριθμεί λιγότερα από πέντε μηνύματα; Τότε, ίσως πάσχετε από τα βασικά συμπτώματα της διαδικτυακής νόσου. Αν δεν έχετε ήδη βαφτίσει τον υπολογιστή σας, σύντομα θα το κάνετε. Δεν μπορείτε να τον απειλείτε ή να τον χαϊδεύετε, χωρίς να τον αποκαλείτε με το όνομά του.

2) Χρήστες (28% του διαδικτυακού πληθυσμού). Δεν είναι τόσο σίγουροι για τη συμβολή του διαδικτύου στη ζωή τους. Έχουν σύνδεση με το δίκτυο εδώ και δυο-τρία χρόνια. Το χρησιμοποιούν κυρίως για άντληση πληροφοριών, αποφεύγουν τις ηλεκτρονικές αγορές. Γι’ αυτούς αποτελεί ένα ακόμη εργαλείο, τους βοηθά να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Αν μένει ο υπολογιστής σας κλειστός τις Κυριακές και τις μέρες της σχόλης, αν προτιμάτε να παραγγείλετε οι ίδιοι μια ανθοδέσμη από το ανθοπωλείο, αν κάθε φορά που αναγκάζεστε να καταγράψετε τα στοιχεία της κάρτας σας για κάποια ηλεκτρονική αγορά τρέμει το φυλλοκάρδι σας μήπως στραβώσει κάτι και βρεθείτε με χρέη που σας φόρτωσε κάποιος επιτήδειος, τότε, ναι, ίσως αυτός να είναι ο διαδικτυακός σας ανθρωπότυπος.

3) Πειραματιζόμενοι (26% του διαδικτυακού πληθυσμού). Κυκλοφορούν ένα μόλις χρόνο στο δίκτυο. Πρόσφατα άρχισαν να ξεπερνούν τη διασκεδαστική του πλευρά και να το χρησιμοποιούν για να αντλήσουν πληροφορίες. Νιώθετε νεοφώτιστος; Ξεχνάτε συχνά αυτό που ψάχνετε, παίζοντας μισοχαμογελαστοί με κάποιο καινούριο διαδικτυακό εύρημα; Αναζητείτε κριτήρια και τρόπους για να διακρίνετε μια αξιόπιστη ιστοσελίδα από το παρανοϊκό παραλήρημα ενός μανιακού ιντερνετάκια; Θα γίνει κι αυτό. Χρειάζεται να συσσωρευθούν «ώρες πτήσης» και οι πρακτικές συμβουλές ενός έμπειρου κυβερνοναύτη. Προς το παρόν, για τους διαδικτυακούς πολίτες, είστε ο αρπακτικός τουρίστας και όχι ο σύννους περιηγητής του παγκόσμιου ιστού.

4) Αρχάριοι (30% του διαδικτυακού πληθυσμού). Τα διαδικτυακά πρωτάκια. Ακόμα μαθαίνουν τα κατατόπια. Σίγουρα αντλούν ευχαρίστηση παίζοντας παιχνίδια, συζητώντας με διαδικτυακούς φίλους, «κατεβάζοντας» μουσική. Το πρώτο στάδιο δεν κρατά, συνήθως, πολύ. Το πρωτάκι γίνεται γρήγορα χρήστης ή παρατάει το δίκτυο, πελαγωμένο ή βαριεστημένο. Ο νεοφερμένος στέκεται αμήχανος απέναντι στην αργκό των κομπιουτερόβιων. Συχνά σπάει τα μούτρα του στο μπετόν αρμέ του σνομπισμού των ειδημόνων. Η επιμονή του, σιγά και αργά, σκάβει την υπεροψία τους και, κάποια στιγμή, αφού περάσει τις δοκιμασίες, την αγωνία και τον πανικό του πρωτάρη, εντάσσεται στη χορεία τους.

Βέβαια, υπάρχει και η άλλη όψη: η τεχνοφοβία. Πολλοί άνθρωποι δυσπιστούν στην οθονική γνώση. Μένουν αποφασισμένα και συνειδητά έξω από το κυνηγητό του συγχρονισμού με τις νέες τεχνολογίες. Ορισμένοι από αυτούς προβάλλουν επερχόμενες συμφορές. Η τεχνολογία και η επέλασή της μπορεί να είναι της ιδεολογίας και του γούστου μας, μπορεί και όχι. Παρόλα αυτά, η εξοικείωση μαζί της και η κριτική πρόσληψη των, φανερών και αφανών, στοιχείων που τη διαμορφώνουν δε μας διευκολύνει απλώς στην εργασία μας. Μας κάνει να κατανοήσουμε καλύτερα τον τεχνημένο κόσμο που μας περιβάλλει. Οι αμφιβολίες και οι επιφυλάξεις διατυπώνονται με πιο ευθύβολο τρόπο, όταν βασίζονται στη γνώση και όχι όταν εκπορεύονται από άγνοια.

[1] Τα ποσοστά προέρχονται από τη μελέτη των Howard, P., Rainie, L., Jones, S., «Days and nights on the internet: the impact of a diffusing technology» (Mερόνυχτα στο διαδίκτυο: η επίδραση μιας εξαπλούμενης τεχνολογίας) η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό American Behavioral Scientist, v.45, summer 2001.

Μπορείτε να συμπεριλάβετε έναν σύνδεσμο προς τις σελίδες του netschoolbook χωρίς φόβο, με πάθος και χωρίς πάθος. Tα πνευματικά δικαιώματα των κειμένων ανήκουν στους δημιουργούς τους, οι οποίοι - μεταξύ πολλών άλλων -διατηρούν και το δικαίωμα να αλλάξουν και απόψεις χωρίς να χρειαστεί να αποκηρύξουν τα γραφόμενά τους.
Αν θελήσετε να αναπαράγετε τα κείμενα, έντυπα, ηλεκτρονικά ή ψηφιακά σας
παρακαλούμε να μας το γνωστοποιήσετε πριν. Δε μπορούμε να το απαγορεύσουμε βέβαια
(απαγόρευση = μέριμνα για κατασταλτικά μέτρα). Απλά, η μη αναφορά στη πηγή,καθώς και η όποια αποσπασματική αντιγραφή δεν θα είναι καθόλου ευχάριστη για μας και δε θα τιμά ιδιαίτερα εσάς.