ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

 

Τα αίτια της αντίδρασης στην Ρωμαιοκαθολική εκκλησία.

1. Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία χάνει το ηθικό κύρος της:

¨       διοικητική ανεπάρκεια

¨       υπερβολική πολυτέλεια

¨       ηθική διαφθορά

¨       αμάθεια

¨       έλεγχος των πιστών με τη διαρκή απειλή του κακού

2. Το πνεύμα της αναγέννησης.

Γιατί η αντίδραση αυτή εκδηλώνεται κυρίως στις γερμανικές χώρες;

Þ      Ο πληθυσμός είναι δυσαρεστημένος γιατί αναγκάζεται να πληρώνει μεγάλα ποσά στην Εκκλησία για να φτιαχτούν μεγαλοπρεπή οικοδομήματα στην Ρώμη.

Þ      Οι Γερμανοί ηγεμόνες θέλουν να ξεφύγουν από την επιρροή του πάπα και την επικυριαρχία του γερμανού αυτοκράτορα.

Σκοπός της αντίδρασης:

 Οι άνθρωποι πρέπει να αναζητούν το αληθινό πνεύμα του Χριστιανισμού μέσα από τη μελέτη της Αγίας Γραφής. Προϋπόθεση για αυτή την αναζήτηση ήταν η άμεση επαφή  με τα ιερά κείμενα που τώρα ήταν δυνατή χάρις στην τυπογραφία και στις μεταφράσεις των κειμένων σε λαϊκή γλώσσα.

Αφορμή

Το 1515 ο πάπας Λέων Ι έδωσε άδεια για μαζική πώληση συγχωροχαρτιών, δηλαδή εγγράφων άφεσης αμαρτιών στον μοναχό Τέτζελ στη Γερμανία. Αυτό προκάλεσε την έντονη αντίδραση του γερμανού μοναχού και θεολόγου Λουθήρου.

Τα γεγονότα:

Ø  1517: Ο Λούθηρος θυροκόλλησε σε εκκλησία της Βιτεμβέργης ένα κατάλογο από 95 θέσεις δηλαδή επιχειρήματα που καταδίκαζαν τα συγχωροχάρτια και αμφισβητούσαν τις απόψεις του πάπα σε πολλά ζητήματα.

Ø  Ο πάπας αφόρισε το Λούθηρο ως αιρετικό.

Ø  1520: Ο Λούθηρος έκαψε δημόσια το έγγραφο του αφορισμού του.

Ø  Ο Λούθηρος  καλείται σε απολογία μπροστά στη Δίαιτα από τον γερμανό αυτοκράτορα Κάρολο Ε ΄, αρνείται να αποκηρύξει τις θέσεις του και καταδικάζεται ως αιρετικός.

Ø  1529: Οι γερμανοί ηγεμόνες, οπαδοί του Λουθήρου διαμαρτύρονται γιατί δεν σέβονται τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις (διαμαρτυρόμενοι)

Ø  1530: Ομολογία της Αυγούστας- έγγραφο με τις βασικές αρχές του Λουθηρανισμού που υπέβαλαν οι διαμαρτυρόμενοι στη Δίαιτα.

Ø  Γενικευμένος εμφύλιος πόλεμος των μεταρρυθμιστών με τις αυτοκρατορικές δυνάμεις

Ø  1555: Ειρήνη της Αυγούστας: ο Λουθηρανισμός αναγνωρίζεται ως νόμιμος και δίνεται το δικαίωμα σε κάθε ηγεμόνα να επιβάλλει στο κράτος του το Δόγμα που επιθυμεί.

 

Συνέπειες της Μεταρρύθμισης:

v  Σημαίνει το τέλος της θρησκευτικής ενότητας της Ευρώπης.

v  Αρχίζουν να διαμορφώνονται οι εθνικές ταυτότητες ( θρησκευτικές διαμάχες στη Γαλλία, η Ολλανδία αποσπάται από την Ισπανία, Τριακονταετής πόλεμος)

v  Η Μεταρρύθμιση χαρακτηρίζεται από δημοκρατικό πνεύμα και υποστηρίζει την ελευθερία της ατομικής δραστηριότητας. Έτσι συμβάλλει στην ανάπτυξη κοινοβουλευτικού πολιτεύματος και κεφαλαιοκρατικού συστήματος.

v  Διάδοση της παιδείας.

v  Νέα ρεύματα στις επιστήμες, στα γράμματα και στις τέχνες.

Αντιμεταρρύθμιση:

Η προσπάθεια της Καθολικής εκκλησίας να αντιδράσει.

Τρόποι

1. Αναδιοργάνωση των μοναχικών ταγμάτων ώστε να προπαγανδίσουν τον καθολικισμό μέσα από φιλανθρωπικό έργο και έκδοση βιβλίων.

2. Ιερά εξέταση: προσπάθεια να περιοριστούν οι μεταρρυθμιστικές ιδέες με τη χρήση βασανιστηρίων και καύσης στην πυρά.

3. Λογοκρισία: ένα συμβούλιο λογοκρισίας κατά διαστήματα φτιάχνει ένα κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων.

4. Σύνοδος του Τρέντο (1545): αναλαμβάνει τη προσπάθεια να ανασυγκροτήσει ηθικά και πνευματικά την εκκλησία και να ξεκαθαρίσει το καθολικό δόγμα.