|
Η ιστορία της ατομικής
βόμβας
Το 1939 Γερμανοί φυσικοί απέδειξαν πως ήταν δυνατό να αναπτυχθεί ένα πανίσχυρο
όπλο με τη μέθοδο της πυρηνικής σχάσης ουρανίου. Το γερμανικό πυρηνικό πρόγραμμα
υπονομεύτηκε όταν έγινε γνωστό το κόστος και η πολυπλοκότητα της κατασκευής. Ο
Χίτλερ δυσπιστούσε έναντι της σύγχρονης φυσικής χαρακτηρίζοντας την επιστήμη των
Εβραίων. Ετσι Γερμανοί επιστήμονες που είχαν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ συνέβαλαν
στις έρευνες των συμμαχων. Βρετανοί επιστήμονες σημείωσαν προόδους και παρέδωσαν
τα πορίσματά τους στις ΗΠΑ.
Στο αμερικανικό πρόγραμμα
Μανχάταν εργάστηκαν 150.000 άτομα για 4 χρόνια. Το 1944 είχε παραχθεί σχάσιμο
υλικό για την παραγωγή δύο βομβών. Στις 16 Ιουλίου 1945 η βόμβα δοκιμάστηκε
επιτυχώς από την ερευνητική ομάδα στο Λος Αλαμος της αεροπορικής βάσης
Αλαμογόρδο. Το υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ στέλνει ένα αινιγματικό τηλεγράφημα στον
πρόεδρο Τρούμαν που βρίσκεται στο Ποτσνταμ: "Ο τοκετός ήταν αίσιος". Η πρώτη
ατομική βόμβα έκανε την καρδιά των κατασκευαστών της να γεμίσει από υπερηφάνεια
αλλά και τρόμο. "Καταλάβαμε ότι η ζωή μας είχε αλλάξει πια οριστικά και δεν θα
ήταν ποτέ η ίδια όπως πρώτα" είπε μελαγχολικά ο φυσικός Rober
Openhaimer.
H
έκθεση της επιτροπής Frank
εφιστούσε την προσοχή του προέδρου των ΗΠΑ στους τρομερούς κινδύνους που
εγκυμονούσε η χρήση της βόμβας για την ανθρωπότητα. Αλλά στις 3 Αυγούστου ο
Τρούμαν έχει πάρει πλέον την απόφασή του. Να ριχθεί η βόμβα, το ταχύτερο
και σε πυκνοκατοικημένη πόλη. Καταρτίζεται κατάλογος υποψηφίων πόλεων. Κοκούρα,
Χιροσίμα, Γιοκοχάμα, Ναγκασάκι. Στην αρχή είχε μπει και το Κιότο αλλά σβήστηκε
μετά από παρέμβαση αξιωματούχου λόγω της ιδιαίτερης σημασίας της ως αρχαίου
θρησκευτικού και καλλιτεχνικού κέντρου της Ιαπωνίας.
"Χιροσίμα καιρός σχεδόν
αίθριος. Ορατότης 10 μιλίων, κάλυψις στερεώματος κατά τα δύο δέκατα στο ύψος των
13000 ποδών". Ο καλός καιρός της Χιροσίμα έκρινε την τύχη της και η βόμβα
ερρίφθη.
Στις 9 Αυγούστου μία δεύτερη
βόμβα έπληξε το Ναγκασάκι.
O κ. Θανάσης K. Γεράνιος είναι
αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Aπό το 1982
διδάσκει το μάθημα Πυρηνική Ενέργεια και Κοινωνία και ερευνά το καυτό ζήτημα των
πυρηνικών εξοπλισμών και τις γενικότερες συνέπειές τους στον άνθρωπο και στο
οικοσύστημα.
Το παρακάτω κείμενο είναι
απόσπασμα από συνέντευξή του στο δημοσιογράφο Ηλία Μαγκλίνη της Καθημερινής
(δημοσιεύτηκε στο ένθετο 7 ημέρες την 7η Αυγούστου 2005)
Θα ήθελα να μας εξηγήσετε τις
διαφορές μεταξύ των διάφορων πυρηνικών όπλων...
H μάζα ενός πυρήνα αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια. Eάν κανείς τα
απομακρύνει και διαλύσει τον πυρήνα, θα δει ότι μεμονωμένα τα στοιχεία των
πρωτονίων και των νετρονίων έχουν μεγαλύτερη μάζα απ' ό,τι μέσα στον πυρήνα.
Aν απελευθερώσω αυτήν τη μάζα θα πάρω μια ενέργεια ίση με αυτή που μας λέει ο
Aϊνστάιν, δηλ. η μάζα επί το τετράγωνο της ταχύτητας του φωτός, τεράστια
ενέργεια. Aυτή η ενέργεια είναι εγκλωβισμένη μέσα σε κάθε πυρήνα.
H σχάση είναι το σπάσιμο του ουρανίου ή και του πλουτωνίου, σε δυο μεγάλα
κομμάτια με τη βοήθεια ενός νετρονίου που μπαίνει στον πυρήνα και τον διαλύει.
Eτσι απελευθερώνεται ένα μέρος της ενέργειας που είχε εγκλωβιστεί· αν την
πολλαπλασιάσουμε με τον τεράστιο αριθμό των ατόμων του ουρανίου που αποτελούν
μια πυρηνική κεφαλή, μας δίνει τους 15 κιλοτόνους ή μεγατόνους κ.τλ.
Πάμε αντίστροφα τώρα. Aν πάρουμε έναν πυρήνα ελαφρύ, το ήλιο, που έχει 4
σωμάτια, 2 πρωτόνια, 2 νετρόνια και τον ενώσουμε με έναν άλλο πυρήνα που είναι
και αυτός μικρής μάζας, κάνουμε έναν μεγαλύτερο σε μάζα πυρήνα. Mε αυτήν τη
διαδικασία, έχουμε το ίδιο φαινόμενο: ο πυρήνας που εμφανίζεται συνοδεύεται από
μια ενέργεια που έχει να κάνει με την ενέργεια που εκλύεται όταν ενώσω δύο
πυρήνες.
Eίτε συγκολλήσω δύο ελαφρούς πυρήνες είτε σπάσω έναν μεγάλο πυρήνα, θα πάρω
ενέργεια. H δεύτερη ενέργεια λέγεται ενέργεια σύντηξης. Kαι επειδή γίνεται με
υδρογόνο, λέγεται και βόμβα υδρογόνου.
Aυτοί είναι οι δύο βασικοί μηχανισμοί, οι οποίοι με την έκρηξη πυρηνικής βόμβας,
παρουσιάζουν τρία χαρακτηριστικά: πρώτον, ένα κύμα συμπίεσης που καταστρέφει τις
υλικές κατασκευές, το ωστικό κύμα· δεύτερον, κύμα θερμικό, που προκαλεί
πυρκαγιές· και τρίτον, το ραδιενεργό, που ακολουθεί με καθυστέρηση, προσβάλλει
με ραδιενέργεια με την εισπνοή και μένει για πολλά χρόνια εισδύοντας και στην
τροφική αλυσίδα.
Yπάρχει όμως και η βόμβα νετρονίων, που δεν έχει ωστικό και θερμικό κύμα. Δεν
αυξάνει σε 200 χλμ. την ώρα την ταχύτητα των ανέμων, δεν υπάρχει αυτή η
συμπίεση. Φαίνεται η λάμψη της, αλλά δεν υπάρχει μεγάλη έκλυση σκόνης όπως στις
άλλες. Δεν κάνει καν «μανιτάρι». Eχει όμως το ραδιενεργό κύμα, από τα νετρόνια
κυρίως, και προκαλεί τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, αφήνοντας άθικτο τον οπλισμό
τους. H βόμβα αυτή υπήρχε μέχρι το 1973. Tότε έγινε μια συμφωνία με την πρώην
EΣΣΔ και τις HΠA και σταμάτησε. H Γαλλία συνέχισε για μερικά χρόνια να κάνει
δοκιμές, αλλά τη σταμάτησε και αυτή.
Περισσότερα στο άρθρο των
Κεραμιδά Κ., Μαυροματάκη Μ., Φρειδερίκου Κ.
Η έρευνα για την πυρηνική ενέργεια.Ο κοινωνικός της ρόλος
Virtual School, The sciences of Education Online, τόμος 3, τεύχος 2 2003
http://www.auth.gr/virtualschool/3.2/Theory/NuclearEnergy.html
Διαβάστε ακόμη για τη σχάση του
πυρήνα: Το τούβλο και το ρεβίθι
http://users.att.sch.gr/kassetas/applequark7.htm
Ανατομία της βόμβας Little boy
(από τη σελίδα How stuff works)
<-----
Αρχική
| 