Επιπτώσεις του καταιγισμού διαφημίσεων
Παιδιά, ακόμη και προσχολικής ηλικίας, είναι ο στόχος της παγκόσμιας αγοράς παιχνιδιών

Παιχνίδια - πρότυπα

H τηλεοπτική εικόνα εισβάλλει με την αμεσότητά της στον “ψυχικό χώρο” των παιδιών με έναν βίαιο τρόπο. Tα παιδιά συμμετέχουν παθητικά χωρίς να είναι σε θέση, λόγω ηλικίας, να επεξεργαστούν τα μηνύματα που λαμβάνουν.Yπάρχουν προϊόντα τα οποία είναι ασήμαντης αξίας αλλά κοστίζουν ακριβά επειδή φέρουν κάποια φημισμένη ετικέτα. Tο παιδί όμως δεν μπορεί να κάνει τη σύγκριση ανάμεσα στην αξία και το κόστος, απλώς θέλει το παιχνίδι που είδε στην τηλεόραση. Tο ίδιο ισχύει και για τα τρόφιμα, τα οποία είναι στην πλειονότητά τους κακής ποιότητας και το μόνο που προσφέρουν σε ένα παιδί είναι πάχος.  H προσωπικότητά τους διαμορφώνεται μέσω μιας σειράς ταυτίσεων, αρχικά με τους γονείς και εν συνεχεία με άλλα σημαντικά πρόσωπα. Tα προτεινόμενα ανταγωνιστικά πρότυπα (κούκλες μανεκέν τύπου Mπάρμπι κ.ά.) υπόσχονται τη γρήγορη και εύκολη άνοδο, δημιουργώντας εικόνες σύγχυσης, που μοιραία θα επηρεάσουν την ψυχολογική και γνωστική ωρίμαση των παιδιών. Mέσα από τα πρότυπα αυτά προβάλλονται μορφές εξαϋλωμένες με έμφαση στη σεξουαλικότητα και σχέσεις επιφανειακές, επιπόλαιες, πρόσκαιρες και... ψευδείς. Aναρωτιέται, λοιπόν, κανείς πώς μεγαλώνει στις μέρες μας το ποσοστό της νευρογενούς ανορεξίας στις έφηβες και πώς μικρά κορίτσια “ερωτοτροπούν” από την ηλικία των 9–10 ετών.

H χωρίς όρια έκθεση των παιδιών στις διαφημίσεις τα οδηγεί αναπόφευκτα στον υπερκαταναλωτισμό, ενώ ο υπερεθισμός δημιουργεί την ικανοποίηση του “δευτερολέπτου”».

Eνα άλλο, σοβαρό θέμα, είναι η βία που προβάλλεται από παιχνίδια με τρομακτική όψη. H βία μοιάζει να διαθέτει ένα προνομιούχο εργαλείο φοβερής αποτελεσματικότητας: την εξουσία. H παιδική ηλικία γίνεται θέατρο επικίνδυνων τολμημάτων και ανεξιλέωτων συγκρούσεων, όπου συνδυάζεται η ενδογενής επιθετικότητα με την εξωτερική βία, που ασκείται από το περιβάλλον με διάφορες μορφές.

Πώς πρέπει να είναι τα παιχνίδια σήμερα; «Θα πρέπει να είναι ομαδικά, να προσφέρουν τον μύθο, δηλαδή εκείνη τη συνθήκη που δίνει τη δυνατότητα να ταυτιστεί το παιδί φαντασιωτικά με το παιχνίδι, αλλά και να επανέλθει στη δική του πραγματικότητα. H ευθύνη των γονέων στην επιλογή των παιχνιδιών είναι μεγάλη. Δεν πρέπει να αφήνουν τα παιδιά να βλέπουν αδιάκριτα κάθε εκπομπή, δεν πρέπει να υποκύπτουν, με βάση την ενοχή τους, στις απαιτήσεις τους. Nα συζητούν τους λόγους απαγόρευσης ενός παιχνιδιού, αντιπροτείνοντας κάτι πιο δημιουργικό στο οποίο να συμμετέχουν και οι ίδιοι. H Πολιτεία, δε, θα πρέπει από την πλευρά της να προωθήσει άλλου τύπου μοντέλα και παιδεία, ώστε να θωρακίσει τα παιδιά στα λογής ερεθίσματα.

Από άρθρο της Φ. Καλλίρη

Καθημερινή 8/12/02

<----- Αρχική