|
Παράθεμα Ι.
Runciman S.
Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, σ.98-99 μεταφρ. Ν.Κ. Παπαρρόδου,
επιμ. Μ. Μπεργαδή, εκδ. Μπεργαδής, Αθήνα 1972.
 Ο
νέος σουλτάνος Μεχμέτ ο ΙΙ είχε γεννηθεί στην Αδριανούπολη στις 30 Μαρτίου
1432. Η παιδική του ηλικία δεν ήταν ευτυχής. Η μητέρα του Χούμα Χατούν, υπήρξε
σκλάβα, σχεδόν ασφαλώς Τουρκάλα, αν και μεταγενέστερος θρύλος, που δεν τον
αποθάρρυνε εντελώς και ο ίδιος ο Μεχμέτ, τη μεταμόρφωσε σε Γαλλίδα αρχόντισσα. Ο
πατέρας του δεν του έδινε μεγάλη προσοχή, προτιμώντας τους γιούς του από πιο
ευγενείς γυναίκες του. Πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια ήρεμα στην
Αδριανούπολη με τη μητέρα και την τροφό του, μία τρομερή και ευσεβή Τουρκάλα,
γνωστή ως Νταγιέ Χατούν. Αλλά ο πρεσβύτερος αδελφός του, Αχμέτ, πέθανε ξαφνικά
στην Αμάσεια το 1437, και ο δεύτερος, Αλά Εντ-Ντιν, δολοφονήθηκε μυστηριωδώς
στην ίδια πόλη έξι χρόνια αργότερα. Ο Μεχμέτ έμεινε σε ηλικία έντεκα χρονών
κληρονόμος του Θρόνου και μόνος ζωντανός πρίγκιπας από την οθωμανική δυναστεία
εκτός από τον σουλτάνο και έναν μακρινό ξάδερφο, τον Ορχάν, εγγονό του σουλτάνου
Σουλειμάν, ο οποίος ήταν εξόριστος στην Κωνσταντινούπολη. Ο Μουράτ κάλεσε το
παιδί στην αυλή και στενοχωρέθηκε βλέποντας πόσο η εκπαίδευσή του είχε
παραμεληθεί. Επιστρατεύτηκε ένα ολόκληρο στράτευμα από δασκάλους, με επικεφαλής
το διάσημο Κούρδο καθηγητή, Αχμετ Κουράνι, για να τον διδάξουν. Έκαναν τη
δουλειά τους στην εντέλεια. Ο Μεχμέτ εκπαιδεύτηκε καλά
στις επιστήμες και στην φιλοσοφία και έγινε εντριβής στην ισλαμική και την
ελληνική φιλολογία. Εκτός της μητρικής του τουρκικής έμαθε και μιλούσε με
ευχέρεια ελληνικά, αραβικά, λατινικά, περσικά και εβραϊκά. Πολύ σύντομα ο
πατέρας του άρχισε να τον ενημερώνει στην τέχνη της κυβερνήσεως.
Ο Μεχμέτ ήταν δώδεκα χρονών όταν ο Μουράτ, αφού υπέγραψε την ανακωχή του με το
βασιλιά Λαδίσλαο, αποφάσισε να αποσυρθεί από τον ενεργό βίο αφήνοντας την ευθύνη
της αυτοκρατορίας στο γιο του.
Παράθεμα
ΙΙ
Runciman S.
Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, σ.242 μεταφρ. Ν.Κ. Παπαρρόδου, επιμ.
Μ. Μπεργαδή, εκδ. Μπεργαδής, Αθήνα 1972.
 Ο
Κωνσταντίνος είπε στους ακροατές του ότι επρόκειτο να αρχίσει η μεγάλη έφοδος.
Στους Έλληνες υπηκόους του είπε ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι πάντοτε
έτοιμος να πεθάνει για την πίστη του και για τη χώρα του ή για την οικογένεια
του ή για τον ηγεμόνα του. Τώρα ο λαός του πρέπει να ετοιμαστεί να πεθάνει και
για τις τέσσερις αιτίες. Μίλησε για τις δόξες και τις υψηλές παραδόσεις της
μεγάλης αυτοκρατορικής πόλης. Μίλησε για τη δολιότητα του άπιστου σουλτάνου, που
είχε προκαλέσει τον πόλεμο για να καταστρέψει την αληθινή πίστη και να
τοποθετήσει τον ψεύτικο προφήτη του στη θέση του Χριστού. Τους προέτρεψε να
θυμηθούν ότι ήσαν οι απόγονοι των ηρώων, της αρχαίας Ελλάδας και να δειχτούν
αντάξιοι των προγόνων τους. Όσο για τον εαυτό του, είπε, ήταν έτοιμος να πεθάνει
για την πίστη του, για την Πόλη του και για τον λαό του. Τους παρακάλεσε να μη
φοβηθούν το μεγάλο αριθμό του εχθρού και τα βαρβαρικά τεχνάσματα με φωτιές και
με θορύβους που αποσκοπούσαν να τους τρομάξουν. Νε έχουν υψηλό φρόνημα. Να είναι
ανδρείοι και σταθεροί. Με τη βοήθεια του Θεού, θα νικούσαν.
Παράθεμα
ΙΙΙ
Runciman S.
Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, σ.40-41 μεταφρ. Ν.Κ. Παπαρρόδου,
επιμ. Μ. Μπεργαδή, εκδ. Μπεργαδής, Αθήνα 1972.
Σε πολλούς δυτικούς ιστορικούς
είχε φανεί ότι οι Βυζαντινοί, απορρίπτοντας την ένωση, έκαναν με πείσμα και με
ισχυρογνωμοσύνη αυτοκτονία. Ο απλός λαός καθοδηγούμενος από τους καλόγερους είχε
ως κίνητρο και περιπαθή πίστη στη θρησκεία του, στη λειτουργία του και στις
παραδόσεις του, που πίστευε ότι είχαν καθορισθεί από το Θεό. Θα ήταν μεγάλη
αμαρτία να τις εγκαταλείψει. Ήταν θρησκευτική η εποχή. Οι Βυζαντινοί
ήξεραν ότι ο επίγειος βίος ήταν μόνο ένα προοίμιο της αιώνιας ζωής που θα
ακολουθούσε. Να αγοράσουν υλική ασφάλεια εδώ κάτω με αντίτιμο την αιώνια σωτήρία
ήταν κάτι για το οποίο δεν μπορούσε να γίνει λόγος. Υπήρχε επίσης παράδοση
μοιρολατρίας μέσα τους. Αν επρόκειτο να τους βρει συμφορά, αυτή θα ήταν η
τιμωρία του Θεού για τις αμαρτίες τους. Ήσαν απαισιόδοξοι. Στο υγρό, μελαγχολικό
κλίμα του Βοσπόρου, η φυσική ευθυμία των Ελλήνων είχε εξατμισθεί.
Μιχαήλ Δούκα Βυζαντινή Ιστορία
(αποσπάσματα)
Γεωργίου Φραντζή Χρονικόν (αποσπάσματα)
Xαλίφης αυτοκράτορας ή Καρλομάγνος;
Μια πρόταση νομιμοποίησης του Πορθητή της Κωνσταντινουπόλεως από τον ηγέτη της
Kαθολικής Eκκλησίας, πάπα Πίο τον Β΄
Επιστροφή στο σχέδιο μαθήματος
<-----
Αρχική
|
