|
Leonardo
Εχουν περάσει πεντακόσια χρόνια από τότε που ένας ηλικιωμένος κύριος με γενειάδα
εγκαταστάθηκε στο Κλος-Λυσέ, ένα μικρό εξοχικό έξω από την Αμπουάζ. Είχε
διασχίσει τις Αλπεις για να φτάσει στη Γαλλία μετά από πρόσκληση του βασιλιά
Φραγκίσκου Α'. Στις αποσκευές του σχέδια, τετράδια, επιστολές, παράξενα
αντικείμενα και τρεις πίνακες: «Ο Αγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής», «Η Αγία Αννα και η
Παρθένος» και το πορτρέτο μιας κυρίας από τη Φλωρεντία που έμελλε να γίνει
γνωστή ως η «Τζιοκόντα». Στους απεσταλμένους του βασιλιά που ήρθαν να τον
συνοδεύσουν είπε ότι ονομάζεται Λεονάρντο ντα Βίντσι. Θα μπορούσε να προσθέσει
ότι ήταν ζωγράφος, μηχανικός, φιλόσοφος, μουσικός, αρχιτέκτονας, αστρονόμος και
σχεδιαστής. Οτι το κοινό λάτρευε τα έργα του, ότι ήταν προστατευόμενος των
Μεδίκων, του Πάπα και μεγάλων οικογενειών, ότι είχε μια τεράστια και παράξενη
φήμη, καθώς ήξερε εξίσου καλά να ζωγραφίζει πορτρέτα, να κατασκευάζει μια μηχανή
που πετάει ή να ανατέμνει ένα πτώμα.
Προτού το Βίντσι γίνει το όνομα ενός διάσημου ζωγράφου, ήταν το όνομα ενός
χωριού της Τοσκάνης, στους πρόποδες του Μόντε Αλμπάνο. Στις αρχές του 15ου αιώνα
μια από τις οικογένειες που κατοικούσαν εκεί πήρε το όνομα της περιοχής, πράγμα
σύνηθες εκείνη την εποχή, και οι Βίντσι γίνονται συμβολαιογράφοι από πατέρα σε
γιο. Ενας από αυτούς, ο Πιέτρο, παντρεύεται στα είκοσι χρόνια του την Κατερίνα,
μια όμορφη κοπέλα από ένα κοντινό χωριό, και αποκτούν στις 15 Απριλίου του 1452
έναν γιο, τον Λεονάρντο. Η συνέχεια όμως είναι λιγότερο ειδυλλιακή. Η οικογένεια
του Πιέτρο τον αναγκάζει να χωρίσει την Κατερίνα και να ξαναπαντρευτεί μια
κοπέλα της τάξης του και ο μικρός Λεονάρντο αφήνεται στην οικογένεια της μητέρας
του και ουσιαστικά στην τύχη του.
Γύρω στο 1469 φεύγει για τη Φλωρεντία, όπου και μένει ως το 1482. Μαθητεύει στο
ατελιέ του διασημότερου ζωγράφου της εποχής, του Βερόκιο, όπου εργάζονταν επίσης
ο Λορέντζο ντι Κρέντι, ο Μποτιτσέλι και ο Περουτζίνο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο
πρώτος του πίνακας απεικόνιζε ένα μυθικό τέρας, κάτι ανάμεσα σε δράκο, φίδι και
νυχτερίδα. Οταν τον είδε ο πατέρας του τρομοκρατήθηκε, γιατί νόμισε πως ήταν
αληθινό και ο Λεονάρντο απήντησε χαμογελώντας: «Αυτός ο πίνακας πετυχαίνει τον
σκοπό του». Αυτή την περίοδο μαθητείας κάνει τα πρώτα του πορτρέτα που σήμερα
έχουν όλα χαθεί. Είναι η αρχή της διαμόρφωσης ενός προσωπικού ύφους που
αποτυπώνεται σε όλα τα έργα του.
Το 1482 εγκαταλείπει τη Φλωρεντία και πηγαίνει στο Μιλάνο, όπου θα μείνει ως το
1499 στην υπηρεσία του δούκα Λουδοβίκου Σφόρτζα. Ο δούκας τον προσλαμβάνει πρώτα
ως μηχανικό και εφευρέτη πολεμικών μηχανών και αργότερα του αναθέτει τη
δημιουργία ενός μνημείου αντάξιου της δόξας των Σφόρτζα, το οποίο όμως ο
Λεονάρντο δεν ολοκλήρωσε ποτέ, καθώς δεν κατάφερε ποτέ να το φτιάξει από
μπρούντζο όπως το είχε σχεδιάσει. Αυτό είναι ένα ακόμη χαρακτηριστικό των έργων
του Λεονάρντο: τα περισσότερα έργα που αναλάμβανε ήταν αδύνατον να ολοκληρωθούν.
Προτού εγκαταλείψει το Μιλάνο πάντως, φτιάχνει για την τραπεζαρία του
μοναστηριού Sainte Marie des Graces ένα μεγάλο φρέσκο που αναπαριστά τον Μυστικό
Δείπνο και προκαλεί τον θαυμασμό όλων των Μιλανέζων.
Την ίδια περίοδο ο Λεονάρντο αρχίζει να γεμίζει τα διάσημα τετράδιά του (που
έμειναν γνωστά ως Κόντεξ) με σχέδια και σημειώσεις γραμμένες από τα αριστερά
προς τα δεξιά. Ο ιδιοφυής αριστερόχειρας μελετά μέσα σε αυτά τα τετράδια τα
φυσικά φαινόμενα, όπως την κίνηση των καταιγίδων ή τις φάσεις μιας έκλειψης
Ηλίου, αλλά πραγματοποιεί και μια σωστή επανάσταση στην ανατομία του ανθρωπίνου
σώματος κάνοντας ανακαλύψεις που θα επιβεβαιωθούν ύστερα από χρόνια.
Με την είσοδο του καινούργιου αιώνα εγκαταλείπει το Μιλάνο για τη Μάντοβα, όπου
τίθεται στην υπηρεσία της Ιζαμπέλ ντ' Εστ για λίγο καιρό, καθώς γυρνάει το 1500
στη Φλωρεντία, αφού έχει περάσει και από τη Βενετία. Μπαίνει τότε στην υπηρεσία
ενός πολύ ισχυρού άντρα, του Καίσαρα Βοργία, γιου του Πάπα Αλέξανδρου Στ´, που
είχε ήδη στην υπηρεσία του και τον Μακιαβέλι. Φανταστείτε τον νεαρό πρίγκιπα με
τον Λεονάρντο ως στρατιωτικό σύμβουλο και τον Μακιαβέλι ως πολιτικό σύμβουλο και
τον διάλογο μεταξύ αυτών των τριών! Αυτή η συνεργασία διαρκεί ως το 1503 και η
περίοδος που ακολουθεί είναι αυτή της Τζιοκόντας.
Το μυστήριο της Gioconda
Da Vinci
ΤΟ
ΒΗΜΑ , 26-04-2003 Κωδικός άρθρου: B13848C071
<-----
Αρχική
|
