|
«Η άλλη αλήθεια»
Η ιστορία γράφεται πάντα με το χέρι των νικητών. Οι νικητές διαμορφώνουν τις
παραμέτρους της, ιεραρχούν τα γεγονότα και πολλές φορές τα περιβάλλουν με τον
ανάλογο μύθο. Και στην περίπτωση της Χιροσίμα ή του Ναγκασάκι, η κρατούσα άποψη
είναι ότι ο Χάρι Τρούμαν, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του τις μεγάλες απώλειες σε
ανθρώπινες ζωές σε περίπτωση που οι αμερικανικές δυνάμεις θα εισέβαλαν στην
Ιαπωνία, αποφάσισε να ρίξει την ατομική βόμβα, η οποία υποχρέωσε τη χώρα του
Χιροχίτο να παραδοθεί. Υπάρχει όμως και μια άλλη άποψη, που κανείς δεν μπορεί
άκριτα να υιοθετήσει, καθότι μη ιστορικός· μπορεί όμως να την παραθέσει,
αφήνοντας τους σύγχρονους οδοιπόρους να αναζητήσουν τη δική τους ιστορική
περιπέτεια.
Την άλλη άποψη επιχειρεί να προβάλει μέσα από το προς έκδοση βιβλίο του «Racing
the Enemy» ο Ιάπωνας ιστορικός Tsuyoshi Hasegawa, διευθυντής του Κέντρου Μελέτης
του Ψυχρού Πολέμου στο Πανεπιστήμιο Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνιας. Σε
συνέντευξή του, την οποία έδωσε σε δημοσιογράφο του «Νουβέλ Ομπσερβατέρ» ο
διακεκριμένος καθηγητής θεωρεί ότι τρεις άνθρωποι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι
Τρούμαν, ο Στάλιν και ο αυτοκράτορας της Ιαπωνίας Χιροχίτο, θα μπορούσαν να
σώσουν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Κανείς όμως δεν το τόλμησε. Τον Αύγουστο
του 1945, μια μόνη σκέψη κυριαρχούσε στο μυαλό των τριών: ποιος θα ήλεγχε την
Ιαπωνία και την Ασία μετά το τέλος του πολέμου. «Τα υπόλοιπα δεν είχαν καμιά
σημασία», δηλώνει ο καθηγητής. Ομως, μετά το τέλος του πολέμου, κανείς δεν
παραδέχτηκε τη λογική αλληλουχία της σκέψης του. Η αλήθεια, άλλωστε, ήταν
ανομολόγητη, γι’ αυτό και ξανάγραψαν την ιστορία – κυρίως ο Τρούμαν και ο
Χιροχίτο, λέει ο καθηγητής.
Κατά τον Ιάπωνα ιστορικό, ήταν ο Τρούμαν που επέλεξε τον πρώτο στόχο. Στα τέλη
του Απριλίου του 1945, ο υπουργός Πολέμου Χένρι Στίμσον του ζήτησε να παρέμβει,
προκειμένου να πείσει τον επικεφαλής του πυρηνικού προγράμματος, στρατηγό
Γκρόουβς, να μη ρίξει την ατομική βόμβα πάνω από το Κιότο, την παλιά πρωτεύουσα
της Ιαπωνίας. Πίστευε ότι το σοκ στον γιαπωνέζικο πληθυσμό θα ήταν τέτοιο ώστε ο
αυτοκράτορας δεν θα είχε καμιά άλλη επιλογή από το να παραδοθεί. Ο υπουργός
Πολέμου, όμως, δεν συμφωνούσε με αυτή την επιλογή όχι για λόγους ηθικής, αλλά
καθαρά για πολιτικούς λόγους. Είπε, λοιπόν, στον Τρούμαν (παραθέτω τμήματα της
συνέντευξης του Ιάπωνα ιστορικού στο «Νουβέλ Ομπσερβατέρ») ότι το να πληγεί το
Κιότο, κέντρο πολιτιστικό και θρησκευτικό της Ιαπωνίας, θα λειτουργούσε αρνητικά
για τις ΗΠΑ, θα αμαύρωνε την εικόνα τους και ενδεχομένως η διεθνής κοινότητα να
χαρακτήριζε αυτές τις πράξεις «βαρβαρότητες», όμοιες με εκείνες των ναζιστών.
Ο υπουργός Πολέμου προτιμούσε τη Χιροσίμα, άγνωστη πόλη στους πολλούς. Ο Χάρι
Τρούμαν γέλασε στην αρχή και στη συνέχεια είπε στον υπουργό του ότι είχε δίκιο.
Ο Τρούμαν πίστευε, όπως και οι στρατηγοί του, ότι έπρεπε να ριφθούν δύο ατομικές
βόμβες στην Ιαπωνία. Η πρώτη για να αναδειχθεί η δύναμη των πυρηνικών όπλων, η
δεύτερη για να φανεί ότι οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν στην κατοχή τους
περισσότερες της μιας πυρηνικές βόμβες. Το Ναγκασάκι ήταν στη λίστα των πιθανών
στόχων, αλλά στην τρίτη θέση. Στη δεύτερη βρισκόταν η πόλη Κοκούρα. Την ημέρα
όμως που η δεύτερη βόμβα ήταν έτοιμη, ο καιρός χάλασε πάνω από την Κοκούρα. Eτσι
ο πιλότος στράφηκε προς το Ναγκασάκι, τον τρίτο προγραμματισμένο στόχο. Πέταξε,
λοιπόν, πάνω από την πόλη, όπου διαπίστωσε ότι και εκεί ο καιρός θα του
δημιουργούσε προβλήματα εξαιτίας της χαμηλής ορατότητας. Τη στιγμή όμως που το
αμερικανικό αεροπλάνο πετούσε πάνω από το στάδιο του Ναγκασάκι, ο αέρας έδιωξε
τα σύννεφα και ο πιλότος άδειασε το τρομερό υλικό του.
Φαίνεται όμως ότι η Ιαπωνία παραδόθηκε εξαιτίας της σοβιετικής απειλής και όχι
λόγω των βομβαρδισμών. Ο Ιάπωνας ιστορικός πιστεύει ότι οι συμπατριώτες του
στρατιωτικοί ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν δέκα ή και εκατό Χιροσίμες προκειμένου να
διατηρηθούν στην εξουσία. Επισήμως όμως, ο αυτοκράτορας πήρε την ιερή απόφαση να
παραδοθεί αποτρέποντας την καταστροφή του λαού του. Μετά τη Χιροσίμα και το
Ναγκασάκι, ο Χιροχίτο ήλπιζε ότι θα μπορούσε έστω και την τελευταία στιγμή να
διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον. Πώς; Κερδίζοντας αυτό που αποκαλούσε
καθοριστική μάχη. Πίστευε ότι κάποια ημέρα οι Αμερικανοί, είτε βομβάρδιζαν είτε
όχι, θα εισέβαλαν στην Ιαπωνία και ότι επί του εδάφους του, ο ιαπωνικός στρατός
θα τους γονάτιζε, γεγονός που θα υποχρέωνε την Ουάσιγκτον να αποδεχθεί τους
δικούς του όρους ανακωχής. Στη συνέντευξη, τίθεται θέμα «εγκλημάτων πολέμου» εκ
μέρους των ΗΠΑ, αλλά ο Ιάπωνας ιστορικός αδυνατεί να χτίσει εύκολα τα
επιχειρήματά του, γνωρίζοντας προφανώς ότι ο αντίλογος θα είναι κατά πολύ
ισχυρότερος.
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της 7ης
Αυγούστου 2005: Στήλη Πρόσωπα της Ρίτσας Μασούρα
<-----
Αρχική
|
