|
Βόμβα-στοιχειό
Αποκάλυψη! Ο Τρούμαν αποφάσισε να
βομβαρδίσει με πυρηνικά όπλα την Ιαπωνία για να προλάβει την εισβολή του
Κόκκινου Στρατού
Τα ψέματα και οι προσωπικές εμμονές τριών ανθρώπων, του Χάρι Τρούμαν, του Ιωσήφ
Στάλιν και του αυτοκράτορα Χιροχίτο, ευθύνονται για τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα
και του Ναγκασάκι, μια σφαγή η οποία θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί και τελικά
δεν χρησίμευσε σε τίποτε. Αυτό υποστηρίζει, εξήντα χρόνια μετά και έχοντας
μελετήσει εις βάθος τα αμερικανικά, ρωσικά και ιαπωνικά αρχεία, ο ιστορικός
Τσουγκάσι Χασεγκάουα, ο οποίος με ένα νέο βιβλίο του ανατρέπει πολλές από τις ως
τώρα αποδεκτές αλήθειες γύρω από τη ρίψη των ατομικών βομβών και τη
συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας. Ο Τρούμαν, αντίθετα με τους ισχυρισμούς του, είχε
δώσει τη διαταγή για τη ρίψη των βομβών μία ημέρα προτού οι Ιάπωνες αρνηθούν να
συνθηκολογήσουν, θέλοντας να εμποδίσει τους Σοβιετικούς να εισβάλουν στην
Ιαπωνία. Ο Στάλιν ήθελε απεγνωσμένα να αποκτήσει ιαπωνικά εδάφη. Ο Χιροχίτο,
ακούγοντας τους πλέον σκληροπυρηνικούς στρατιωτικούς του, ήταν πρόθυμος να
θυσιάσει εκατοντάδες χιλιάδες άμαχους πολίτες προκειμένου να διατηρήσει την
εξουσία του. Τελικά αυτό που έκανε τους Ιάπωνες να συνθηκολογήσουν δεν ήταν οι
ατομικές βόμβες, αλλά η εισβολή του Στάλιν στη Μαντζουρία.
Στο βιβλίο του «Racing the Enemy: Stalin, Truman and the Surrender of Japan»,
που κυκλοφόρησε πρόσφατα στις ΗΠΑ, ο ιαπωνικής καταγωγής αμερικανός ιστορικός
δίνει για πρώτη φορά διεθνή διάσταση στην τελευταία φάση του B' Παγκοσμίου
Πολέμου, αποκαλύπτει πολλές από τις σκοτεινές πλευρές της και αποδίδει ευθύνες
για τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι στους ηγέτες των ΗΠΑ, της
Σοβιετικής Ενωσης και της Ιαπωνίας. «Τον Αύγουστο του 1945» λέει μιλώντας στον «Nouvel
Observateur» «ένα μόνο πράγμα μετρούσε για τους τρεις αυτούς άνδρες. Ποιος θα
αποκτούσε τον έλεγχο της Ιαπωνίας και της Ασίας μετά τον πόλεμο. Τα υπόλοιπα δεν
είχαν καμία σημασία». H αλήθεια όμως αυτή, τονίζει, ήταν ανομολόγητη. Γι' αυτό
και οι τρεις, και κυρίως ο Τρούμαν και ο Χιροχίτο, έγραψαν ξανά την Ιστορία όπως
την ήθελαν οι ίδιοι.
Ο Τρούμαν υποστήριξε ότι προτίμησε τη λύση των ατομικών βομβών προκειμένου να μη
στείλει 500.000 αμερικανούς στρατιώτες στον θάνατο σε μια εισβολή στην Ιαπωνία.
«Ολα αυτά» λέει ο κ. Χασεγκάουα «είναι μια επινόησή του, ένας μύθος ο οποίος
συντηρήθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα μετά τον πόλεμο. Κατ' αρχήν ο ενδεχόμενος
αριθμός των νεκρών σε περίπτωση εισβολής δεν θα ήταν τόσο μεγάλος - οι
εκτιμήσεις που του είχαν υποβάλει οι στρατιωτικοί μιλούσαν μόλις για 31.000
νεκρούς. Δεύτερον, ζήτημα επιλογής δεν υπήρχε. Το επινόησε ο Τρούμαν εκ των
υστέρων. Το καλοκαίρι του 1945 ο αμερικανός πρόεδρος ήταν πεπεισμένος ότι έπρεπε
να κάνει και τα δύο: να ρίξει τις βόμβες και στη συνέχεια να εισβάλει. Σκεφθείτε
ότι δεν κάλεσε καν σύσκεψη για να συζητήσει τα υπέρ και τα κατά της ατομικής
βόμβας».
Οπως αποκαλύπτει ο αμερικανός καθηγητής, ο στρατηγός Γκρόουβς, επικεφαλής του
πυρηνικού προγράμματος, ήθελε να ρίξει τη βόμβα στο Κιότο, την παλιά πρωτεύουσα
της Ιαπωνίας, η οποία τότε είχε ένα εκατομμύριο κατοίκους. Ο υπουργός Πολέμου
Χένρι Σίμσον ήταν αντίθετος με την ιδέα, όχι για ανθρωπιστικούς αλλά για
πολιτικούς λόγους. «Είπε στον Τρούμαν ότι η καταστροφή του πολιτιστικού και
θρησκευτικού κέντρου της Ιαπωνίας θα έκανε κακό στην εικόνα της Αμερικής, ότι η
παγκόσμια κοινή γνώμη θα μπορούσε να θεωρήσει την καταστροφή αυτή πράξη εξίσου
"βάρβαρη" με τις ωμότητες των ναζιστών. Αυτός προτιμούσε τη Χιροσίμα, πόλη
μικρότερης σημασίας και άγνωστη στη Δύση. Ο Τρούμαν γέλασε και είπε ότι ο Σίμσον
είχε δίκιο. Δεν του πέρασε από το μυαλό ότι η καταστροφή της Χιροσίμα, πόλης
300.000 κατοίκων, μπορούσε επίσης να θεωρηθεί "βάρβαρη" πράξη».
Αντί για το Ναγκασάκι, η δεύτερη πόλη που σκόπευαν να βομβαρδίσουν οι ΗΠΑ ήταν η
Κοκούρα. Την προγραμματισμένη ημέρα όμως ο καιρός ήταν κακός και δεν υπήρχε
ορατότητα επάνω από αυτή την πόλη, έτσι ο αμερικανός πιλότος κατευθύνθηκε προς
το Ναγκασάκι και άφησε εκεί το δολοφονικό φορτίο του.
Παρ' ότι δεν είχε κανένα λόγο να βιάζεται, έχοντας κερδίσει τη μάχη της Οκινάουα
και εφόσον ο Στάλιν είχε υποσχεθεί στους Συμμάχους ότι θα επετίθετο στην
Ιαπωνία, ο αμερικανός πρόεδρος έσπευσε στη χρήση της ατομικής βόμβας ακριβώς για
να αποφύγει αυτό το ενδεχόμενο. «Στη διάσκεψη του Πότσδαμ, τον Ιούλιο του 1945,
όταν ο Στάλιν υποσχέθηκε να κηρύξει πόλεμο στην Ιαπωνία στα μέσα του Αυγούστου,
ο Τρούμαν προσποιήθηκε ότι χάρηκε. Στην πραγματικότητα όμως φοβόταν ότι ο
Κόκκινος Στρατός θα προσεταιριζόταν τμήμα του νησιού και ότι ο Στάλιν θα ζητούσε
ζώνη κατοχής και στην Ιαπωνία, όπως στη Γερμανία. Για να τα αποφύγει όλα αυτά, ο
αμερικανός πρόεδρος έπρεπε λοιπόν να λυγίσει την Ιαπωνία το συντομότερο
δυνατόν».
Ενα άλλο ψέμα του Τρούμαν, τονίζει ο ιστορικός, ήταν ο ισχυρισμός ότι αποφάσισε
να ρίξει τη βόμβα αφού η Ιαπωνία απέρριψε το τελεσίγραφο των ΗΠΑ, αρνούμενη να
συνθηκολογήσει. «H διαταγή για τη ρίψη της βόμβας "αμέσως μόλις είναι
διαθέσιμη"» τονίζει «έχει ημερομηνία την 25η Ιουλίου, δηλαδή την προηγούμενη
ημέρα. Με άλλα λόγια φαίνεται ότι αυτό το τελεσίγραφο εξεδόθη μόνο και μόνο για
να δικαιολογήσει εκ των υστέρων την προσφυγή στα πυρηνικά όπλα».
Εν τω μεταξύ ο Στάλιν είχε μεγάλες βλέψεις για την Ασία. Ο Τρούμαν τού είχε
υποσχεθεί εδάφη, ήθελε όμως περισσότερα, και κυρίως το Χοκάιντο, το δεύτερο σε
μέγεθος νησί της Ιαπωνίας. Αρχισε να μεταφέρει τον στρατό του προς την Ασία και,
για να κερδίσει χρόνο, ανέλαβε τον αποκλειστικό ρόλο του διαμεσολαβητή στις
διαπραγματεύσεις με την Ιαπωνία, φροντίζοντας να υπονομεύει τις πρωτοβουλίες των
Ιαπώνων για ειρήνευση με τις ΗΠΑ.
Ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα κατέλαβε τον Στάλιν εξαπίνης και ο σοβιετικός
ηγέτης, τονίζει ο κ. Χασεγκάουα, έπεσε σε βαθιά κατάθλιψη: «Στις 6 Αυγούστου
ακύρωσε όλα τα ραντεβού του και εξαφανίστηκε όλη την ημέρα. Νόμισε ότι η Ιαπωνία
θα συνθηκολογούσε αμέσως χωρίς ο ίδιος να προλάβει να αποσπάσει εδαφικές
παραχωρήσεις. Καθώς όμως αυτό δεν συνέβη, ο Στάλιν διέταξε τον στρατό του να
επιτεθεί εναντίον του ιαπωνικού στρατού στην Κίνα, απωθώντας τον προς τον
Ειρηνικό. Ετσι πήρε όλα όσα ήθελε στην Ασία - εκτός από το Χοκάιντο».
Το βράδυ της 6ης Αυγούστου, αντί να συνθηκολογήσει άνευ όρων όπως περίμεναν οι
Αμερικανοί, ο Χιροχίτο κάλεσε την κυβέρνησή του και διέταξε να αρχίσουν
διαπραγματεύσεις: ήταν έτοιμος να παραδοθεί, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα. «Ηθελε»
εξηγεί ο αμερικανός ιστορικός «να διατηρήσει το μάξιμουμ της εξουσίας του και να
αποφύγει μια ενδεχόμενη αμερικανική κατοχή. Και δεν άλλαξε τη θέση του στο
ελάχιστο ούτε με τον βομβαρδισμό του Ναγκασάκι. H καταστροφή του Ναγκασάκι στις
9 Αυγούστου δεν χρησίμευσε σε τίποτε. Είναι τρομερό, αλλά έτσι είναι. Εχουμε
σήμερα στη διάθεσή μας τα πρακτικά των συνεδριάσεων του ιαπωνικού υπουργικού
συμβουλίου το καλοκαίρι του 1945. Από τις 9 ως τις 15 Αυγούστου, ημέρα της
συνθηκολόγησης, δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά στη δεύτερη ατομική βόμβα. Εκείνο
που απασχολούσε την αυτοκρατορική εξουσία ήταν η επέλαση των Σοβιετικών και
τίποτε άλλο».
«Οι ιάπωνες στρατιωτικοί» τονίζει ο κ. Χασεγκάουα «ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν
δέκα, εκατό Χιροσίμα αν με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να διατηρήσουν την εξουσία.
H επίσημη εκδοχή, ότι ο αυτοκράτορας συνθηκολόγησε για να σώσει τον ιαπωνικό λαό
από την καταστροφή, είναι εξίσου μεγάλος μύθος όσο αυτός των 500.000 αμερικανών
στρατιωτών που θέλησε να σώσει ο Τρούμαν. Ο Χιροχίτο πίστευε ότι μπορούσε να
κερδίσει "την αποφασιστική μάχη" όπως την αποκαλούσε, όταν οι Αμερικανοί θα
αναγκάζονταν να εισβάλουν στην Ιαπωνία και να πολεμήσουν στο έδαφος. Το
σημαντικό για εκείνον ήταν να διατηρήσει τη θέση του ως αυτοκράτορας. Γι' αυτό
όταν οι Ρώσοι κήρυξαν τον πόλεμο άλλαξε ριζικά τη στρατηγική του και αποφάσισε
να παραδοθεί άνευ όρων στους Αμερικανούς. Ηταν ένα στοίχημα. Θεωρούσε ότι ο
Τρούμαν θα του φερόταν με μεγαλύτερο σεβασμό από ό,τι ο Στάλιν, ο οποίος είχε
ορκιστεί να τελειώνει με τη μοναρχία. Από αυτή την άποψη, η επιλογή του ήταν
σωστή, αφού ο Τρούμαν τον άφησε στον θρόνο του».
Τα θύματα των βομβαρδισμών
Ο μισός πληθυσμός της Χιροσίμα, ο οποίος το 1945 ανερχόταν σε 310.000 κατοίκους,
έχασε τη ζωή του στον πρώτο βομβαρδισμό με ατομική βόμβα στην Ιστορία, στις 6
Αυγούστου του 1945. Περίπου 130.000 πέθαναν σχεδόν αμέσως και άλλοι 10.000 ως το
τέλος του ίδιου χρόνου. Από το 1946 ως το 1951 ακόμη 60.000 θάνατοι αποδόθηκαν
στην επίδραση της βόμβας. Συνολικά η πόλη μετράει περισσότερα από 230.000
θύματα.
Αμέσως κάτω από την έκρηξη, η οποία ισοδυναμούσε με 15.000 τόνους
νιτρογλυκερίνης, η ταχύτητα του ανέμου ήταν 1.600 χιλιόμετρα την ώρα ενώ η λάμψη
προκάλεσε θερμοκρασίες 3.870 βαθμών Κελσίου.
Οι έρευνες σε περίπου 3.000 παιδιά που εκτέθηκαν στις πυρηνικές εκρήξεις ως
έμβρυα μέσα στην κοιλιά της μητέρας τους έδειξαν μείωση του δείκτη νοημοσύνης
τους ανάλογη με την έκθεσή τους στην ακτινοβολία. Στα παιδιά που δέχθηκαν
μεγαλύτερες δόσεις ραδιενέργειας εμφανίστηκε μεγαλύτερο ποσοστό νοητικής
υστέρησης. H ακτινοβολία επηρέασε επίσης τον μέσο ρυθμό ανάπτυξής τους.
Ο αρχικός στόχος της 9ης Αυγούστου 1945 ήταν η Κοκούρα, μια βιομηχανική πόλη.
Επειδή είχε συννεφιά, ο πιλότος κατευθύνθηκε προς το Ναγκασάκι. Παρ' ότι η βόμβα
πλουτωνίου ήταν πολύ πιο ισχυρή από τη βόμβα ουρανίου που ρίφθηκε στη Χιροσίμα,
προκάλεσε τα μισά θύματα - 74.000 νεκρούς - επειδή στο Ναγκασάκι υπάρχουν λόφοι.
Ο κίνδυνος λευχαιμίας, ιδιαίτερα σε εκείνους οι οποίοι εκτέθηκαν στη βόμβα ως
παιδιά, ήταν υψηλότερος τα πρώτα δέκα χρόνια μετά τους βομβαρδισμούς, ωστόσο ο
κίνδυνος άλλων καρκίνων εξακολουθεί να είναι αυξημένος ως σήμερα.
H βόμβα στο Ναγκασάκι κατέστρεψε την τότε μεγαλύτερη χριστιανική εκκλησία της
Ασίας. Ιησουίτες ιεραπόστολοι είχαν προσηλυτίσει εκεί τους περισσότερους πιστούς
τους κατά τον 16ο αιώνα.
Το ΒΗΜΑ, 07/08/2005 , Σελ.: A20
Κωδικός άρθρου: B14533A201
ID: 271767
<-----
Αρχική
|
