|
Διδακτικοί
σκοποί μαθήματος ιστορίας
ΣΚΟΠΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Γενικός σκοπός της Ιστορίας είναι η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και ιστορικής
συνείδησης. Ο κοινά αποδεκτός σκοπός της μελέτης της Ιστορίας που αφορά τη γνώση
του παρελθόντος για την κατανόηση του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος,
υφίσταται ως βασική ιδέα για τον προσδιορισμό της ιστορικής συνείδησης και
ιστορικής σκέψης.
Ειδικότερα, η ανάπτυξη ιστορικής σκέψης αφορά την κατανόηση των ιστορικών
γεγονότων και τη σύνδεση αιτίων και αποτελεσμάτων, ενώ η καλλιέργεια ιστορικής
συνείδησης αφορά την κατανόηση της συμπεριφοράς του ανθρώπου σε συγκεκριμένες
καταστάσεις και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την εκδήλωση υπεύθυνης
συμπεριφοράς στο παρόν και το μέλλον.
Έτσι με τη διδασκαλία της Ιστορίας μπορεί ο μαθητής να αποκτήσει όχι μόνο την
επίγνωση ότι ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος, αλλά και την
επίγνωση ότι ο σύγχρονος ιστορικός ορίζοντας συνδέεται άμεσα με τη ζωή του.
Ο σκοπός της ιστορικής σκέψης και συνείδησης συνδέεται έτσι με το γενικότερο
σκοπό της εκπαίδευσης που αναφέρεται στην προετοιμασία συνειδητών πολιτών.
ΙΙ. ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Με τη διδασκαλία της Ιστορίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
επιδιώκονται οι παρακάτω επιμέρους σκοποί:
-
Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι ο κόσμος στον
οποίο ζουν είναι αποτέλεσμα μιας εξελικτικής πορείας, με υποκείμενα δράσης
τους ανθρώπους.
-
Να καταστούν ικανοί, μέσα από τη γνώση του
παρελθόντος, να κατανοήσουν το παρόν, να στοχαστούν για τα προβλήματά του
και να προγραμματίσουν υπεύθυνα το μέλλον τους..
-
Να συνειδητοποιήσουν την προσωπική τους ευθύνη
για την πορεία της κοινωνίας στην οποία ζουν.
-
Να διαμορφώσουν, μέσα από τη μελέτη των
επιμέρους πολιτισμών και της συνεισφοράς τους στον παγκόσμιο πολιτισμό,
πνεύμα μετριοπάθειας, ανοχής και σεβασμού στο διαφορετικό.
-
Να οικοδομήσουν, μέσα από τη μελέτη του δικού
τους πολιτισμού, την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα.
-
Να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα επιλογής
και κριτικής αξιολόγησης των ιστορικών πηγών.
Ειδικότερα για το Γυμνάσιο και το Λύκειο
επιδιώκονται οι παρακάτω σκοποί:
1. ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
-
Να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορική πορεία
του Ελληνισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με αναφορές στην ευρύτερη
παγκόσμια ιστορία.
-
Να οικειώνονται βαθμιαία το ειδικό λεξιλόγιο
της ιστορικής επιστήμης.
-
Να συνειδητοποιήσουν ότι η κατανόηση κάθε
κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη όλων των πτυχών της (πολιτικής, οικονομικής,
πολιτιστικής, θρησκευτικής κ.λ.π.).
-
Να κατανοούν την έννοια του χρόνου και των
τρόπων μέτρησής του και να εντάσσουν τα γεγονότα στις ιστορικές περιόδους.
-
Να εντοπίζουν, κατά τη μελέτη των ιστορικών
γεγονότων ή φαινομένων, αίτια και αποτελέσματα.
-
Να συγκρίνουν ιστορικά γεγονότα ή φαινόμενα
και να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές.
-
Να αναλύουν ένα γεγονός ή φαινόμενο και να
διαπιστώνουν τις σχέσεις μεταξύ των επιμέρους στοιχείων.
-
Να κατανοήσουν ότι η αξιοπιστία της ιστορικής
αφήγησης θεμελιώνεται στην ορθή αξιοποίηση των πηγών.
-
Να αποκτήσουν την ικανότητα να διακρίνουν,
στις ιστορικές μαρτυρίες, γεγονότα, αιτίες, απόψεις κ.λ.π.
-
Να προσεγγίζουν τα ιστορικά γεγονότα χωρίς
άκριτη αποδοχή των ιστορικών ερμηνειών, απόψεων κ.λ.π.
-
Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στη σπουδή
του παρελθόντος ως παράγοντα απόκτησης αυτογνωσίας και κατανόησης της
κοινωνίας.
-
Να συνειδητοποιήσουν την προσφορά του
ελληνικού έθνους στον παγκόσμιο πολιτισμό και να διαμορφώσουν ανάλογη
συνείδηση.
2. ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
-
-
Να γνωρίσουν οι μαθητές την ελληνική και
παγκόσμια ιστορία από την αρχαιότητα ως σήμερα και να κατανοήσουν το βαθμό
σύνδεσης της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού με τις εξελίξεις που έλαβαν
χώρα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
-
Να κατανοήσουν, ειδικότερα, την πολυπλοκότητα
του σύγχρονου κόσμου με τη συστηματική μελέτη του 20ού αιώνα.
-
Να γνωρίσουν διαστάσεις του ιστορικού
γίγνεσθαι που δεν παρουσιάστηκαν ή δεν μελετήθηκαν συστηματικά στις
προηγούμενες βαθμίδες της Εκπαίδευσης.
-
Να γνωρίσουν τους διάφορους πολιτισμούς, να
εθιστούν στη διαδικασία μελέτης των σχέσεων μεταξύ των λαών, και να
εκτιμήσουν τη συνεισφορά των λαών αυτών στον παγκόσμιο πολιτισμό.
-
Να οικειωθούν το περιεχόμενο ιστορικών όρων
και εννοιών, αναγκαίων για τη βαθύτερη και πληρέστερη ιστορική γνώση ή
σχετικών με διαστάσεις της ιστορικής πραγματικότητας που δεν διδάχτηκαν στην
εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.
-
Να εμβαθύνουν στα γεγονότα και να κατανοήσουν
την πολυμορφία και τη διαπλοκή των αιτιακών παραγόντων που επηρεάζουν τη ζωή
των ανθρώπων.
-
Να συνδέουν και να συσχετίζουν με τρόπο
τεκμηριωμένο γεγονότα και ιδέες διαφόρων εποχών και τόπων.
-
Να συνθέτουν και παρουσιάζουν με τρόπο
ολοκληρωμένο και διεξοδικό ιστορικά θέματα.
-
Να αναλύουν ιστορικά δεδομένα και να τα
αξιοποιούν για τη βαθύτερη κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος.
-
Να κατανοήσουν ότι η Ιστοριογραφία είναι
«ανακατασκευή» του παρελθόντος, ότι βασίζεται σε πηγές και ότι συνιστά
επιλεκτική διαδικασία.
-
Να προσεγγίζουν κριτικά διάφορα είδη ιστορικών
πηγών ανάλογα με το είδος τους και την εποχή στην οποία αναφέρονται.
-
Να εισαχθούν στη διαδικασία κατανόησης,
ανάλυσης και αξιολόγησης των διαφορετικών οπτικών με τις οποίες
προσεγγίζονται και ερμηνεύονται τα ιστορικά γεγονότα και φαινόμενα από τους
ιστορικούς.
-
Να συλλαμβάνουν το ιστορικό παρελθόν ως
ολότητα, σε κάθε εξεταζόμενη περίοδο, ως συνάρθρωση των ποικίλων πεδίων της
ανθρώπινης δραστηριότητας.
-
Να συνειδητοποιήσουν την ατομική και συλλογική
ευθύνη του ανθρώπου για τη δημοκρατική λειτουργία της ανθρώπινης κοινωνίας
και την πρόοδο του πολιτισμού.
-
Να αναπτύξουν θετική στάση για την ανάγκη
συμμετοχής τους στο ιστορικό γίγνεσθαι.
-
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Ο ιστορικός χρόνος,
η αιτιότητα,
η αλλαγή, ανάπτυξη και παρακμή
η συνέχεια, συνέχεια και
αλλαγή, συγκεντρωτισμό και τεμαχισμό, , εξέλιξη και επανάσταση
χρονολόγηση,
αιτία και αποτέλεσμα,
πρωτεύουσες και
δευτερεύουσες πηγές στοιχείων,
πολλαπλές προοπτικές,
αίσθηση της περιόδου,
κάποιες ευκαιρίες να δουν
τον αιώνα μέσα από διαφορετικά χρονικά πλαίσια – δηλαδή βραχυπρόθεσμα,
μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και κάποιες ευκαιρίες να δουν τα ίδια γεγονότα ή
εξελίξεις με συγκριτικό τρόπο, από μια ποικιλία προοπτικών και διαστάσεων.
Συνήθεις διδακτικοί στόχοι σε σενάρια ιστορίας
Α. Γενικοί στόχοι:
·
Να
εξοικειωθούν με τη διαδικασία της διερεύνησης και αξιολόγησης ιστορικών
πληροφοριών.
·
Να
εξοικειωθούν με την παρατήρηση της εικόνας ως πηγής πληροφοριών.
·
Να
προσεγγίσουν πρωτογενείς πηγές και αντλήσουν από αυτές πληροφορίες για να
ερμηνεύσουν ιστορικά γεγονότα.
Β. Ειδικοί στόχοι:
·
Να
κάνουν υποθέσεις με βάση πρωτογενείς πηγές και να εξαγάγουν συμπεράσματα .
·
Να
κατανοήσουν ότι η δράση εξαρτήθηκε από συγκεκριμένους παράγοντες του
περιβάλλοντος μέσα στο οποίο έζησαν.
Χρήση νέων
τεχνολογιών:
·
Να
διατυπώσουν ερωτήματα θέτοντας αποτελεσματικές παραμέτρους.
·
Να
διασταυρώσουν πληροφορίες.
Μαθησιακή
διαδικασία:
·
Να
καλλιεργήσουν αναλυτική και συνθετική ικανότητα.
·
Να
εκτιμήσουν μέσα από τη δραστηριοποίησή τους σε ομάδες την αποτελεσματικότητα της
συνεργατικής μάθησης.
<-----
Αρχική
|
