Συμπερασματικός Οιδίπους
Εικαστικό θέαμα του Κώστα Τσόκλη στο Νέο Μουσείο Μπενάκη
Χτες στο Μπενάκη της Πειραιώς είχα μία εικαστική έκπληξη από τον Κώστα Τσόκλη.
Περίμενα πως και πως να επισκεφθώ την έκθεσή του καθώς μία ανάλογη στην
Κωνσταντινούπολη οι "Μεταμορφώσεις" με είχε ενθουσιάσει.
Οπως και σε προηγούμενη δουλειά του που
ζωντάνευε φωτογραφίες έτσι κι εδώ οι πίνακες μεταμορφώνονται μπροστά στα μάτια
των θεατών. Ζωντανεύουν αφηγούμενοι επεισόδια από την τραγική ιστορία του
Οιδίποδα. Αν έχετε δει τα "Ονειρα" του Κουροσάβα που ο ήρωας εισέρχεται στους
πίνακες του Βαν-Γκογκ...
|
Σου λέω λοιπόν, πως
ο άντρας που από καιρό
γυρεύεις και τον απειλείς με τιμωρίες βαριές
για του Λάιου το φόνο, βρίσκεται εδώ ανάμεσά μας.
Ξένος λένε πως είναι, μέτοικος,
αλλά στο τέλος θα φανεί αληθινός Θηβαίος... |
Συγκινήθηκα
ιδιαίτερα όταν σε έναν από τους πίνακες αναγνώρισα το δάσκαλό μου στην
αρχαιολογία Γιάννη Σακελλαράκη. Η μορφή του ταίριαζε απόλυτα στη σύνθεση. Ακόμη
λίγα σεκάνς παραδίπλα, σε ένα λιβάδι με μαργαρίτες τον Οιδίποδα-Τσόκλη οδηγεί η
κόρη του Μάγια που τόσο μας έχει μαγέψει με την Οδύσσειά της ανά τον κόσμο
Μετά τη Μήδεια που δημιούργησε
ο Κώστας Τσόκλης το 1990, ο Συμπερασματικός Οιδίπους είναι το δεύτερο έργο του
με πρόσχημα τις αρχαίες τραγωδίες. Πρόκειται για ένα έργο εμπνευσμένο από τις
τραγωδίες του Σοφοκλή αλλά και από την καθημερινότητα, το οποίο παρουσιάζεται
στο Νέο Μουσείο Μπενάκη από τις 10 Απριλίου έως τις 28 Μαΐου 2006.
Το έργο αποτελείται από δεκατρείς πίνακες (210χ280 εκ) που παρατίθενται
δημιουργώντας ένα ημικύκλιο. Την οπτική επαφή του θεατή με τους έγχρωμους
πίνακες κατά τα δέκα πρώτα λεπτά διαδέχεται η μεταμόρφωση κάθε πίνακα, ο οποίος
"ζωντανεύει" κινηματογραφικά με τη βοήθεια προβολής μέχρι το σημείο όπου
σταθεροποιείται ως φωτεινή πλέον, στατική ζωγραφική εικόνα. Με την ίδια
διαδικασία μεταμορφώνονται, ό ένας μετά τον άλλον, και οι δεκατρείς πίνακες του
έργου οι οποίοι αφηγούνται επεισόδια της ζωής του Οιδίποδα.
Με αυτό το έργο ο Τσόκλης εκφράζει την πεποίθησή του ότι η ζωγραφική ήταν η μάνα
της φωτογραφίας και αργότερα του κινηματογράφου τα οποία "σαν καλά παιδιά"
θέλησαν να την απαλλάξουν από την κουραστική προσπάθεια της δια χειρός
απεικόνισης, που συχνά την αποπροσανατόλιζε και την καθυστερούσε. Θεωρεί όμως
ότι οι ρόλοι έχουν πλέον αντιστραφεί και είναι πια η παθητική φωτογραφική εικόνα
που έχει την ανάγκη της ζωγραφικής επέμβασης για να μπορέσει να μετουσιωθεί και
να γίνει από απλή καταγραφή, δημιουργία. Έτσι η ζωγραφική έρχεται τώρα, όπως
σημειώνει, "να συμπαρασταθεί στα αγωνιώντα τέκνα της".
Ο ίδιος γράφει για το "γιατί" του έργου του, λογοδοτώντας στον εαυτό του και
στους άλλους:
"Κι εγώ πετάχτηκα ανυπεράσπιστος στην ερημιά κι όμως επέζησα . Κι εγώ έζησα
χρόνια μέσα στην θεία άγνοια, έμαθα κάποτε κι εγώ την φρικτή αλήθεια, χωρίς όμως
καλά να την καταλάβω, δυστυχώς. Κι εγώ άφησα την πατρίδα μου...στάθηκα
αναποφάσιστος στα σταυροδρόμια του κόσμου... έλυσα κι εγώ κάποια αφελή
αινίγματα... αυτοακρωτηριάστηκα, θύμωσα, αρνήθηκα την αλήθεια των άλλων,
ακολούθησα αβέβαιους δρόμους, έφτασα στον δικό μου Κολωνό... είδα σημάδια του
Θεού. Επεδίωξα την ανέφικτη Κάθαρση. Υποσχέθηκα...".
<-----
Αρχική
|