|
Facebook, διαδικτυακό λεύκωμα
Ενας νέος τρόπος επικοινωνίας της παρέας, που επεκτείνεται ραγδαία και στην
Ελλάδα
Της Λινας Γιανναρου
Το τι τσιμπιές, δαγκωνιές, φάπες και φιλικά χτυπήματα στην πλάτη πέφτουν
τελευταία, δεν λέγεται... Οι Ελληνες γνωρίσαμε το facebook και βγάλαμε το παιδί
από μέσα μας - εκείνον τον πιτσιρικά που έτρεχε στη σχολική αυλή, κουτρουβαλούσε
στις σκάλες και πείραζε όποιον έβρισκε μπροστά του. Μα, αυτό δεν είναι άλλωστε
το facebook; Μια (ηλεκτρονική) παιδική χαρά, στην οποία μπορεί κανείς να
αναζητήσει και να βρει από εκείνον τον συμμαθητή του της τρίτης δημοτικού με τον
οποίο είχε χάσει κάθε επαφή και το κορίτσι που πέρασαν μαζί ένα ωραίο καλοκαίρι
σαν παιδιά μέχρι έναν -έως τώρα- άγνωστο μακρινό συγγενή από την Αυστραλία. Και
βέβαια, όλους τους νυν φίλους και γνωστούς, που επίσης έσπευσαν να εξερευνήσουν
αυτή τη νέα πλατφόρμα επικοινωνίας, οι περισσότεροι με την ίδια σκέψη: «Περνάμε
που περνάμε όλη την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή - ας έχουμε
τουλάχιστον παρέα».
Κάπως έτσι, μαζευτήκαμε περί τους 100.000 Ελληνες στο facebook (τουλάχιστον
τόσοι είναι εκείνοι που στο προφίλ τους αναγράφεται «Δίκτυο: Ελλάδα»). Μάλιστα,
εκτός από εμάς, τους «ταπεινούς» χρήστες, προφίλ έχουν δημιουργήσει και ο
πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος
Αλογοσκούφης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Θόδωρος Ρουσόπουλος και, βέβαια, ο
πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου.
Φυσικά, παρά τη... λαμπερή εκπροσώπηση, παραμένουμε μια σταγόνα στον ωκεανό των
57 εκατομμυρίων ενεργών χρηστών του facebook ανά τον κόσμο. Οι οποίοι αυξάνονται
με αλματώδεις ρυθμούς. Σύμφωνα με την εταιρεία, κάθε μέρα γίνονται κατά μέσον
όρο 250.000 νέες εγγραφές, ενώ ο αριθμός των ενεργών χρηστών διπλασιάζεται κάθε
έξι μήνες!
Κοινωνική δικτύωση
Τι είναι όμως αυτό το FB (όπως εν συντομία ονομάζεται) που, από ένα site που
δημιουργήθηκε για να επικοινωνούν οι φοιτητές και οι απόφοιτοι του Χάρβαρντ,
εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο; Το facebook εντάσσεται στην ευρεία κατηγορία
των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης (άλλοι δημοφιλείς τέτοιοι ιστότοποι είναι
το MySpace, το Bebo κ.ά.). Δηλαδή, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός προφίλ
(όσο «πλούσιου» και λεπτομερούς επιθυμεί καθένας), μέσω του οποίου μπορεί κανείς
να δημιουργήσει ένα δίκτυο φίλων από ήδη γνωστούς ή και αγνώστους. Εκτός από τη
δυνατότητα απλής επικοινωνίας μαζί τους, την ανταλλαγή δηλαδή μηνυμάτων, εικόνων
κ.λπ., ο χρήστης έχει στη διάθεσή του αναρίθμητες εφαρμογές - από «χαζές», όπως
τεστ προσωπικότητας και εικονικά μπουγελώματα, μέχρι πιο εκλεπτυσμένες, όπως η
έναρξη κάθε είδους εκστρατειών. Κατά βάση, πάντως, οι εφαρμογές που διατίθενται
μέσω του FB έχουν στόχο τη διασκέδαση και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ
φίλων. Σε μεγάλο βαθμό, επίσης, το FB λειτουργεί και σαν ένα ηλεκτρονικό λεύκωμα
- ναι, σαν αυτό που είχαμε στις σχολικές τσάντες. Δεν μαζεύουμε πια αφιερώσεις,
μα video, φωτογραφίες, γκράφιτι και άλλες δημιουργίες που καθένας μπορεί να
«κολλήσει» στο προφίλ μας.
Σε μεγάλο βαθμό, άλλωστε, το λεύκωμα συμπληρώνουν οι ίδιοι εκείνοι συμμαθητές
που έγραφαν κάποτε στα τετράδιά μας. Τα περισσότερα σχολεία έχουν δημιουργήσει
κοινότητες εντός του facebook, στις οποίες συναντιούνται απόφοιτοι με διαφορά
ηλικίας έως και 20 χρόνων! Το γκρουπ των πάλαι ποτέ μαθητών του σχολείου «Κωστέας
- Γείτονας», για παράδειγμα, αριθμεί πάνω από 500 μέλη. «Ωραία περνούσαμε τότε»,
γράφουν οι συμμετέχοντες - πιθανότατα ξεκλέβοντας λίγο χρόνο από τη δουλειά
τους. «Θυμάστε όταν ο λυκειάρχης έκανε...».
Σε κάθε περίπτωση, η εμπειρία του facebook πολλαπλασιάζεται με τη μεγέθυνση της
λίστας των «φίλων». Τι νόημα έχει εάν απλώς έχεις «κοπιάρει» την ατζέντα των
επαφών του e-mail σου ή τους ανθρώπους που έχεις έτσι κι αλλιώς στο msmessenger;
Η υπόθεση είναι να αναζητήσεις παλιούς γνώριμους, να ξαναχτίσεις φθαρμένες
φιλίες και να δημιουργήσεις νέες. Οι δυνατότητες που παρέχονται είναι
απεριόριστες και ενδεχομένως δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική (εγχώρια) περίπτωση
από τον χρήστη Γ.Μ., ο οποίος αριθμεί 329 φίλους στο facebook, μεταξύ των
οποίων, εκτός από τον Γιώργο Αλογοσκούφη και τον... Νίκο Κουρκούλη, την Τζένιφερ
Ανιστον, τον Μπιλ Κόσμπι και τον Ντέιβιντ Μπέκαμ! Ο Ελληνας πρωθυπουργός Κώστας
Καραμανλής, πάντως, έχει φθάσει αισίως τους 308 FB-φίλους, ο υπουργός Οικονομίας
τους 187 και o Γιώργος Παπανδρέου τους 384.
Οπως ήταν αναμενόμενο, βέβαια, το facebook έχει δεχθεί ουκ ολίγες καταγγελίες,
που αφορούν κυρίως την εμπορευματοποίησή του και τη διακίνηση προσωπικών
δεδομένων. Ισως όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η ίδια η δημοτικότητά του. Ηδη,
οι μεγάλες επιχειρήσεις ελέγχουν το προφίλ των υποψήφιων εργαζομένων τους στο
facebook πριν από την πρόσληψη. Ακόμα κι έτσι, αυτό που ανατριχιάζει είναι αυτό
που έγραψε ένας από τους εκατομμύρια χρήστες του, η Σάρα Μπ.: «Εάν «έφευγες»
ξαφνικά, το προφίλ σου στο facebook θα παρέμενε, παγωμένο στον χρόνο -
ενδεχομένως η πιο απτή υπόμνηση του τι υπήρξες».
Το πιο δημοφιλές Site μέσα από τα μάτια των χρηστών του
Ποιοι καλύτεροι να κρίνουν το facebook από τους ίδιους τους χρήστες του; Τους
ρωτήσαμε -πώς αλλιώς;- μέσω του site. Το αίτημα «επικολλήθηκε» στους τοίχους των
προσωπικών σελίδων των φίλων και οι απαντήσεις άρχισαν γρήγορα να καταφθάνουν.
Ν. Β., 40 ετών, δημοσιογράφος: Στην αρχή, το άνοιγα μόνο όταν είχα μήνυμα ή
friend request (σ.σ. όταν κάποιος σου ζητάει να γίνει «φίλος»). Αλλά από τότε
που με βρήκε ένας με το ίδιο επίθετο και ανακάλυψα ότι είμαι... θείος του, το
ψάχνω λίγο περισσότερο! Μπορεί να είναι ένα καλό εργαλείο για να έχεις ένα
δίκτυο ανθρώπων κοντά σου, να περνάς την ώρα σου, αλλά, όπως έγραφε το ΤΙΜΕ,
είναι και ένας τρόπος να πλασάρουμε τη δημόσια εικόνα που θέλουμε και όχι τον
πραγματικό εαυτό μας!
Β. Γ., 28 ετών, ηθοποιός: Θετικό στη ζωή μου γιατί μου έδωσε αφορμή να ξαναέρθω
σε επαφή με γνωστούς και φίλους από το εξωτερικό, με τους οποίους είχαμε
αναπόφευκτα χαθεί. Ωραίο είναι επίσης που ξανασμίγεις με παλιούς συμμαθητές. Θα
προτιμούσες βέβαια κάποια απ' αυτά τα «φαντάσματα του παρελθόντος» να μην
εισβάλλανε και στην τωρινή σου ζωή. Ξαφνικά λαμβάνεις μήνυμα ότι ο τάδε
αντιπαθητικός από το σχολείο σε έκανε «φίλο» και θέλει να μάθει και τι κάνεις,
όταν πριν από 15 χρόνια ούτε καλημέρα δεν σου 'λεγε και σου 'κλεβε και την
τυρόπιτα!
Χ. Μ., 31 ετών, οικονομολόγος: Μου αρέσουν όλες αυτές οι εφαρμογές, ότι μπορείς
να στείλεις όλα αυτά τα πρωτότυπα πράγματα στους φίλους σου. Θεωρώ, όμως, ότι η
«ανακάλυψη» του FB μάς απομακρύνει ακόμα περισσότερο, καθώς οι περισσότεροι
βρίσκουν πιο εύκολο, αλλά και πιο οικονομικό, να το χρησιμοποιούν ως μέσο
επικοινωνίας.
Σπ. Γ., 33 ετών, μηχανικός: Ο ρόλος του FB θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο
αυτό, η επανασύνδεση με ανθρώπους από τους οποίους έχεις απομακρυνθεί. Σε καμία
περίπτωση, όμως, δεν πρέπει να γίνει ο μόνος χώρος μέσω του οποίου θα μαθαίνεις
νέα των άλλων.
Μ. Χ., 34 ετών, στέλεχος δισκογραφικής εταιρείας: Το facebook είναι μια
βλακειούλα που μας βοηθάει να κάνουμε κανένα διαλειμματάκι από τη δουλειά και να
χαζολογάμε. Βοηθάει και να εντοπίσεις και κανέναν παλιό γνωστό, αλλά πέραν
τούτου... ουδέν.
Ε. Κ., 35 ετών, δημοσιογράφος: Ενας νέος κόσμος, λιγάκι άγνωστος προς το παρόν,
αλλά ενδιαφέρων. Για πολλούς καλύπτει την ανάγκη του ανήκειν κάπου. Ωστόσο,
νιώθω και μια μικρή αμηχανία όταν γνωρίζω ότι ένα τμήμα της ζωής μας είναι
εκτεθειμένο στα μάτια των άλλων.
Μ. K., 28 ετών, ελεύθερη επαγγελματίας: Το να στέλνεις e-mail ή να μιλάς στο msn,
πολλές φορές δεν σου χρειάζεται, δεν έχεις απαραίτητα την όρεξη να ανοίξεις
συζήτηση. Με το FB, στέλνεις ένα poke (σ.σ. εικονικό σκούντημα) και δηλώνεις
«ναι, σε σκέφτηκα».
Καθημερινή 9/12/07
<-----
Αρχική
|
