|
Για μια
σύγχρονη εκπαίδευση
Tου Θανου Βερεμη*
Το διεθνές εκπαιδευτικό συνέδριο με θέμα: «Αναπτύσσοντας δυναμικά κοινότητες
μάθησης σε εποχή αβεβαιότητας και ανασφάλειας», που έλαβε χώρα στο Κολλέγιο
Αθηνών στις 29 Σεπτεμβρίου - 1 Οκτωβρίου 2006, παρακολούθησε πλήθος νέων
εκπαιδευτικών. Στις συζητήσεις που ακολούθησαν κάθε στρογγυλό τραπέζι, το κοινό
έλαβε μέρος με ενθουσιασμό και συχνά δημιουργικές παρατηρήσεις – ένδειξη ότι η
δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει εστίες ζωής που πρέπει να ενθαρρυνθούν.
Η καινοτόμος σκέψη στα σχολεία έγινε το επίκεντρο των περισσότερων
προβληματισμών του συνεδρίου. Σε εποχή ταχύτατης μεταμόρφωσης του πλανήτη και
αλλαγών που δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν με τα λυσάρια, τα οποία ακόμα
απομνημονεύουν τα παιδιά μας από το δημοτικό ώς το πανεπιστήμιο, η φωνή του
ομότιμου καθηγητή της Παιδαγωγικής και της Τεχνολογίας της Επικοινωνίας, του MIT,
Seymour Papert, ακούστηκε καθαρή και διδακτική: Ο Papert πιστεύει ότι τα
εκπαιδευτικά συστήματα των ανεπτυγμένων χωρών έχουν παγιωθεί γιατί θεωρούνται
αποτελεσματικά, χωρίς όμως να ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις της
παγκοσμιοποίησης. Θεωρεί ότι η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων της
καθημερινότητας, και όχι βέβαια η απομνημόνευση πληροφοριών, θα έπρεπε να
συγκεντρώνει τη μέριμνα των σχολείων. Ο μαθηματικός τρόπος σκέψης και όχι τα
μαθηματικά όπως κακώς διδάσκονται, είναι κατά τον Papert η καλύτερη προετοιμασία
για τη γρήγορη επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Σημειώστε ότι η επίδοση των
Ελλήνων μαθητών στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων στον διαγωνισμό της Pisa που
διοργάνωσε ο OECD, υπήρξε ιδιαίτερα χαμηλή. Ο Papert πιστεύει ότι ο
αναπτυσσόμενος κόσμος και όσοι ακόμα έχουν απαρχαιωμένα και αναποτελεσματικά
εκπαιδευτικά συστήματα θα είναι αυτοί που θα αγκαλιάσουν νέες καινοτόμες
μεθόδους διδασκαλίας.
Ο John Mitterer, καθηγητής στο Brock University του Οντάριο, μίλησε για την
ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε στρατηγικές μάθησης. Καθώς τα κράτη χάνουν την
παντοδυναμία τους και τα άτομα ενδυναμώνονται με την πρόσβαση στην τεχνολογία, η
εκπαίδευση γίνεται όλο και περισσότερο υπόθεση ατομικής επιλογής. Ο Mitterer
επισημαίνει τη μετάβαση του ανεπτυγμένου κόσμου από τον μοντερνισμό, ο οποίος
επέτρεπε να ακούγεται ποικιλία απόψεων, αλλά επέλεγε με πυξίδα τον ρασιοναλισμό,
τη μοναδική ορθή λύση, ώς τον μετα-μοντερνισμό που αποδίδει ίση αξία σε όλες τις
προτάσεις προκαλώντας τη σύγχυση του κοινού. Η αδυναμία της εκπαίδευσης να
προτείνει τη μοναδική θεμιτή λύση οδηγεί στην ανασφάλεια της σχετικότητας, η
οποία απορρέει από την υποτιθέμενη κατά τους αποδομητές, ισοτιμία όλων των
αποφάσεων του ανθρώπου.
Ο Mitterer αποδίδει την έξαρση του φονταμενταλισμού (αρχεγονισμού) που
εμφανίζεται σε ευαγγελιστές, ισλαμιστές, ορθόδοξους Εβραίους κ.ά. στην αδυναμία
της κοσμικής ιδεολογίας να προσφέρει μοναδικές και αναμφισβήτητες αλήθειες. Η
έκλειψη του διαφωτισμού και του κύρους της λογικής (μαρξιστικής ή φιλελεύθερης)
στον πολιτικό βίο, εξέθρεψε φαινόμενα σαν τον Μπους και τον Αχμεντινετζάντ. Στις
ΗΠΑ του εικοστού αιώνα κυριαρχούσαν τουλάχιστον ώς το 1980 οι φιλελεύθεροι
χριστιανοί. Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια προπορεύονται οι σκληροί
φονταμενταλιστές και οι ευαγγελιστές. Στόχος των πρώτων υπήρξε η ανεξίθρησκη
ηγεσία του ΟΗΕ και των δεύτερων οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Οχθης.
Υπάρχει ωστόσο και η άλλη όψη στις σύγχρονες εξελίξεις. Η μείωση της κρατικής
αποκλειστικότητας και η διαθεσιμότητα της ψηφιακής τεχνολογίας προσφέρουν σε
εκατομμύρια άτομα πρόσβαση στη μόρφωση που δεν παρέχει πια η δημόσια ή η
ιδιωτική εκπαίδευση. Αναρωτήθηκα διαβάζοντας το κύριο άρθρο της «Καθημερινής»
της 8ης Οκτωβρίου: «Οι παρατάξεις στα πανεπιστήμια», αν είμαστε και εμείς τόσο
έτοιμοι για μεταρρυθμίσεις όσο και ο τρίτος κόσμος του Papert, ώστε να δεχθούμε
τις αλλαγές σαν την καλή βροχή έπειτα από παρατεταμένη ξηρασία. Αν πάλι δεν
είμαστε και θριαμβεύσει η αδράνεια χάρη σε φανατικούς υπερασπιστές της στη χώρα
μας και η κυβέρνηση οπισθοχωρήσει φοβούμενη μήπως εισπράξει το κόστος κάποιας
ακρότητας σαν αυτές που επισείει ο κάθε εχθρός των μεταρρυθμίσεων, τότε θα
πρέπει να ξανασκεφθούμε τον Papert. Τη δημιουργία ενός πανεπιστημίου έξω από το
θλιβερό σκηνικό των ΑΕΙ, όπως το περιγράφει ο κ. Λακασάς («Καθημερινή», 8
Οκτωβρίου 2006), που καμιά κατάληψη ή συναλλαγή δεν θα απειλεί – και δεν εννοώ
φυσικά την αναγνώριση των ποικίλων εργαστηρίων ελευθέρων σπουδών που υπάρχουν
στην ελληνική αγορά ούτε το παράρτημα του Harvard που δεν πρόκειται ποτέ να
έρθει. Εννοώ το νέο επικουρικό πανεπιστήμιο που θα αναδυθεί μέσα από την ψηφιακή
τεχνολογία. Αλλά γι’ αυτό θα μιλήσουμε μια άλλη φορά.
Καθημερινή 22/10/2006
Μη διστάσετε να καταθέσετε απόψεις στο σεπαρέ μας
let's blog together
<-----
Αρχική
|
