|
Η τοπιογραφία στη Μόνα Λίζα
Μπορεί το μυστήριο του αινιγματικού χαμόγελου της Μόνα Λίζα να μην έχει λυθεί,
πέντε αιώνες μετά τη δημιουργία τού πιο αμφιλεγόμενου έργου του Λεονάρντο Ντα
Βίντσι. Το τοπίο όμως που βρίσκεται πίσω από τη διάσημη Τζοκόντα, επίσης πεδίο
έριδος των ειδικών, αποδεικνύεται τελικά πως δεν ήταν φανταστικό, αλλά πιστή
αποτύπωση της περιοχής της Τοσκάνης. Στη λύση του μυστηρίου συνέβαλαν
αποφασιστικά δύο χάρτες που φυλάσσονται στη Βασιλική Βιβλιοθήκη του Γουίνσδορ,
και ταξίδεψαν έως την Τοσκάνη για την πρώτη έκθεση όλων των χαρτών του
καλλιτέχνη, που πραγματοποιείται στην πατρίδα του μεγάλου δημιουργού.
«Τη συγκεκριμένη περιοχή ο Λεονάρντο την ήξερε τόσο καλά, όσο και τη γυναίκα του
πορτρέτου», υποστηρίζει ο καθηγητής Κάρλο Σταρνάτζι, παλαιοντολόγος στο
Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, δίνοντας τέλος στις θεωρίες που ήθελαν το τοπίο
πίσω από τη Μόνα Λίζα να είναι φανταστικό ή τουλάχιστον μια ανάμειξη
πραγματικότητας και φαντασίας. Πίσω από τη Μόνα Λίζα προβάλλει μία λίμνη μέσα σε
ομίχλη, ένα φιδογυριστό ποτάμι, αιχμηροί βράχοι, και μία γέφυρα. «Δεν πρόκειται
για φαντασία, αλλά για την ακριβή απεικόνιση της συμβολής των ποταμών
Aρνου και Κιάνα», εξηγεί ο κ. Σταρνάτζι, που
αναγνωρίζει επίσης τη λίμνη Κιάνα και επισημαίνει πως πίσω από το διάσημο
πορτρέτο μπορεί κανείς να δει την περιοχή της Βαλντικιάνα και του Βαλντάρνο, τις
κοιλάδες των ποταμών Aρνου και Κιάνα, δηλαδή. Όσο για
τη γέφυρα, ταυτίζεται με τη γέφυρα που είναι γνωστή ως Μπουργκιάνο ή Μπουριάνο.
Έχει επτά ακανόνιστα τόξα και χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.
H νέα άποψη βασίζεται στο γεγονός πως στον Ντα Βίντσι ανατέθηκε να χαρτογραφήσει
σε δύο χάρτες την περιοχή που είχε κατακτήσει ο Καίσαρας Βοργίας, o περιβοήτος
γιος του Πάπα Αλεξάνδου VI, στην προσπάθειά του να επεκτείνει το παπικό κράτος.
Στους χάρτες-κλειδιά, όπως αποδείχθηκαν, ο καλλιτέχνης ανέλαβε να κάνει την
λεπτομερή τοπογραφική αποτύπωση των οχυρώσεων, του οδικού και υδροδοτικού
δικτύου, καταγραφή που συνέβαλε και στην καταστολή εξέγερσης των κατοίκων κατά
της νέας εξουσίας. Οι χάρτες σχεδιάστηκαν, σύμφωνα με τον Κάρλο Πεντρέτι, τον
πλέον σημαντικό Ιταλό ειδικό σε θέματα που αφορούν τον Λεονάρντο και διευθυντή
του κέντρου σπουδών σχετικά με τον κορυφαίο δημιουργό στο Πανεπιστήμιο της
Καλιφόρνιας, γύρω στο 1502 με 1503, όταν ο καλλιτέχνης βρισκόταν στο Αρέτσο, ενώ
η Μόνα Λίζα «γεννιόταν» από το 1503 έως το 1507.
H κοιλάδα του Aρνου με τα αιχμηρά βράχια ήταν περιοχή
που ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι γνώριζε καλά, καθώς την είχε χαρτογραφήσει κατ'
εντολήν του Καίσαρα Βοργία
«Οι τοπογραφικές και γεωγραφικές γνώσεις που απέκτησε ο Λεονάρντο υπήρξαν
θεμελιώδους σημασίας για την εργασία του ως ζωγράφου. Είναι κάτι που δεν είχε
αναγνωριστεί στο παρελθόν», επισημαίνει ο κ. Πεντρέτι.
Και σύστημα διάπλου του Aρνου
Ανάμεσα στις υποχρεώσεις που ανέλαβε ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, έμπειρος στην
κατασκευή καναλιών και οχυρωματικών έργων, ήταν να διευρευνήσει τη δυνατότητα
πλεύσης στον Aρνο μέχρι τη γέφυρα του Μπουργκιάνο, που
χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Ο «πολυμήχανος» Λεονάρντο επινόησε ένα σύστημα
για τον διάπλου του ποταμού, προσπαθώντας να αποφύγει την πιθανότητα πλημμύρας,
αλλά και να στερήσει την ανταγωνίστρια πόλη της Φλωρεντίας, Πίζα, από νερό, με
σκοπό να μετατρέψει σε λιμάνι τη Φλωρεντία.
Επιστροφή στον Λεονάρντο
Επιμέλεια: Μαίρη Αδαμοπούλου
ΤΑ ΝΕΑ , 12-07-2003 , Σελ.: P32
Κωδικός άρθρου: A17686P321
ID:373706
<-----
Αρχική
|
