Αρχική

«Ευρωπαίος γίνεσαι, δεν γεννιέσαι»

Ας ανοίξουμε τα παράθυρα της τάξης μας προς την Ευρώπη. Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του European Schoolnet «Άνοιξη στην Ευρώπη» που έχει σαν στόχο να εμπλέξει τους νέους της Ευρώπης σε μια συζήτηση και συν – αναζήτηση του μέλλοντος της Ευρώπης, προτείνουμε κάποιες δραστηριότητες αδελφοποίησης τάξεων. Το διαδίκτυο είναι ένα νέο μαθησιακό περιβάλλον, όπου πολύ εύκολα δημιουργούνται «πολυεθνικές κοινότητες μαθητών/-τριών». Αν αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας παρέχει η τεχνολογία των επικοινωνιών με σαφή παιδαγωγικό προσανατολισμό, θα έχουμε τις προϋποθέσεις  για δημιουργία νέας γνώσης.

Δυο τάξεις που συνδέονται διαδικτυακά χρησιμοποιούν ως κοινό τόπο, ως τόπο συνάντησης, το διαδίκτυο.

Αδελφοποίηση τάξεων σημαίνει ότι δημιουργούνται οι συνθήκες (δια)σύνδεσης και διαδικτύωσης ανάμεσα σε τάξεις γεωγραφικά απομακρυσμένες, με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών, τη δημιουργία κοινών εργασιών και τη συνεργατική μάθηση.  

Ποιοι είναι Ευρωπαίοι και ποιοι δεν είναι; Πώς ορίζεται ο Ευρωπαίος; Μόνο με γεωγραφικούς όρους;

Σήμερα, όλοι βρισκόμαστε σε σύγχυση με τον όρο Ευρώπη. Ένας πολίτης της Λισσαβόνας, της Ρώμης και της Αθήνας έχει την ίδια αμηχανία απέναντι στο ερώτημα. Πού είναι τα όρια της Ευρώπης; Ποιος είναι ο Ευρωπαίος;
Ας θυμηθούμε τον Οκτάβιο Πας που μάς έδειξε -αλλά όχι μόνον αυτός- ότι, για να είσαι Ευρωπαίος, δεν χρειάζεται να έχεις γεννηθεί στην Ευρώπη. Δεν γεννιέσαι Ευρωπαίος· γίνεσαι.
Σήμερα, ποιος είναι ο Ευρωπαίος; Δύσκολα μπορεί κανείς σήμερα να θεωρήσει Ευρωπαίους πολλούς από τους κατοίκους της Ευρώπης: παρ' ότι έχουν γεννηθεί στη Βαρκελώνη, τη Μασσαλία, το Παλέρμο, το Δουβλίνο, το Οσλο, το Κίεβο, το Σεράγεβο, τα Τίρανα, το Βερολίνο, το Βουκουρέστι, τον Πειραιά· παρ' ότι έχουν ζήσει εκεί, σ' αυτές τις πόλεις, όλη τους τη ζωή· παρ' ότι και οι γονείς τους μπορεί να έζησαν σ' αυτές τις πόλεις.
Σήμερα, ο κοινός θρησκευτικός, γλωσσικός, τοπικός, εθνικός παρονομαστής δεν αρκεί πλέον. Δεν αρκεί για να ορίσει τον Ευρωπαίο ως μια συγκεκριμένη οντότητα, που ζει σε συγκεκριμένο γεωγραφικό μήκος και πλάτος.
Ας πάμε ένα βήμα πιο πέρα. Αν ο Ευρωπαίος εξαφανίζεται, εξαφανίστηκε ή πρόκειται να εξαφανιστεί, αυτό συμβαίνει επειδή έχει αναζητήσει την ταυτότητά του σε έναν καθαρό συντελεστή· έναν συντελεστή που τοποθετείται σε ιστορικό, γεωγραφικό, θρησκευτικό, γλωσσικό, φυλετικό και εθνικό επίπεδο.

Πορεία διδασκαλίας - Δραστηριότητες των μαθητών / τριών    

Ο καθηγητής μαζί με την τάξη του επιλέγουν ένα σχολείο, με το οποίο θα συζητήσουν για το θέμα της Ευρώπης. Στην ιστοσελίδα http://futurum.eun.org  (επιλογή EL  για να διαβάσετε την ιστοσελίδα στα ελληνικά) βρίσκονται σχολεία που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο πρόγραμμα 'Ανοιξη στην Ευρώπη).

 Έρχεται σε επαφή πρώτα εκείνος με το συνάδελφό του στο εξωτερικό και συντονίζουν  τα θέματα της συζήτησης.

Ορίζουν τις ομάδες εργασίας. Σχεδιάζουν μία απλή ιστοσελίδα με τα ονόματα των μελών και τις φωτογραφίες τους.

Η πρώτη ανταλλαγή  μηνυμάτων έχει στόχο τη γνωριμία των επιμέρους ομάδων. Κάθε ομάδα συντάσσει με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού κείμενο αυτοπαρουσίασης τους.  

Στο δεύτερο μήνυμα αναλαμβάνουν να περιγράψουν έναν αγαπημένο τόπο τους.  Οι μαθητές ξεκινούν από έναν τόπο που έχει ειδική σημασία για αυτούς. Μπορεί να είναι ή ιδιαίτερη πατρίδα τους, ένα μέρος συγκέντρωσης ανθρώπων, μια γειτονιά, ή κάπου που τους συνέβη ένα σημαντικό γεγονός. Θα προσεγγίσουν το συγκεκριμένο τόπο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, μέσα από τις ερωτήσεις των δραστηριοτήτων που προτείνουμε. Θα σκεφτούν για τους δεσμούς τους με τον τόπο, τις αναμνήσεις τους, και κυρίως πως αυτός ο τόπος έχει επηρεάσει τη ζωή τους.   

Δραστηριότητα 1:
Επιλέγοντας τον αγαπημένο μου τόπο

Σκεφτείτε έναν τόπο που σας αρέσει ιδιαίτερα

• Γράψτε τρία πράγματα που σας αρέσουν σε αυτόν τον τόπο.
  Σκεφτείτε γιατί σας αρέσει να πηγαίνετε εκεί και τι κάνετε, όταν
  είστε εκεί.  
• Περιγράψτε τον τόπο σε κάποιον που δεν τον έχει δει ποτέ.
  Μιλήστε για την έκτασή του, την τοποθεσία του, τα χρώματά του.
  Τι περιέχει. Μπορείτε να συμπεριλάβετε όσες λεπτομέρειες
  θέλετε. Να έχετε στο νου σας ότι προσπαθείτε να δημιουργήσετε
  μία εικόνα στο μυαλό του αναγνώστη σας.
• Τι θα έλειπε από τη ζωή σας, αν δεν υπήρχε αυτό το μέρος;

Δραστηριότητα 2: Διηγούμαι την ιστορία του τόπου μου

Προς τους διδάσκοντες:  

Οι μαθητές θα πρέπει να είναι αντικειμενικοί απέναντι στον τόπο της επιλογής τους. Θα τον συγκρίνουν ως προς τις ομοιότητες και διαφορές με παραπλήσιους τόπους. Θα αποκαλύψουν κάποιες κρυφές πτυχές της ιστορίας του που δεν θα είναι γνωστές στον καθένα. Θα γράψουν επίσης τι αποκαλύπτει ο τόπος για τους κατοίκους του, αλλά και για τους προγόνους που κατοικούσαν παλιά εκεί . Θα κάνουν με τη βοήθεια του διδάσκοντα μία συλλογή στοιχείων για τον τόπο της επιλογής τους. 

Οι μαθητές επικεντρώνονται στο βαθμό διατήρησης της φυσιογνωμίας του τόπου τους και στα αίτια της. Θα πρέπει να τους απασχολήσει τι μήνυμα θέλουν να περάσουν στον κόσμο για τον τόπο τους και κατά πόσον αυτός θα πρέπει να διατηρηθεί στο μέλλον με τη σημερινή του μορφή.

Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει στην τάξη  διαβάζονται τα απαντητικά μηνύματα των μαθητών της αδελφής τάξης και εντοπίζονται ομοιότητες και διαφορές.

Φύλλο δραστηριοτήτων 2:
Διηγούμαι την ιστορία του τόπου μου

1. Αφού μιλήσατε για του τόπους σας, εντοπίστε πού μοιάζουν και πού διαφέρουν. Γράψτε δύο ομοιότητες και δύο διαφορές.
   Ομοιότητες:
    
    

Διαφορές:
 
 

Μέσα από την έρευνα για τον τόπο σου έμαθες κάποια πράγματα που ο πολύς κόσμος αγνοεί. Γράψε μία παράγραφο σχετική, ώστε να συμπληρώσεις τη φράση "Κάποιος που θα πέρναγε από ... δεν θα γνώριζε ότι..."
   

2. Σκέψου πέρα από τα σύνορα της χώρας σου. Υπάρχουν άλλα μέρη στον κόσμο που μοιάζουν με το δικό σου; Πού βρίσκονται;

Tι γνωρίζεις για αυτά; 
 

Πιστεύεις ότι ο τόπος σου είναι σημαντικός για την ανθρωπότητα; 
 

3. Φαντάσου ότι ο τόπος σου μπορούσε να πει την ιστορία του. Τι θα έλεγε για σένα και τους υπόλοιπους κατοίκους του; Τους προγενέστερους κατοίκους; Την τοπική κοινωνία; Τι μπορεί να του συμβεί στο μέλλον; Γράψε μία παράγραφο με τα λόγια που θα έλεγε ο τόπος σου. 
    

 Δραστηριότητα 3: Η ματιά του καλλιτέχνη

Προς τους διδάσκοντες:  

Οι καλλιτέχνες βλέπουν τον κόσμο μέσα από τη δική τους οπτική γωνία και επικοινωνούν με το κοινό τους με τον τρόπο τους. 

• Οι μαθητές θα ασκηθούν στην παρατήρηση 
• Θα καλλιεργήσουν την αναλυτική και συνθετική τους ικανότητα
• Θα αναλύσουν τις μεθόδους , τεχνικές, του έργου τέχνης
• Θα εξετάσουν την οπτική γωνία του καλλιτέχνη και τη σχέση του με τον τόπο της επιλογής τους, είτε αυτή είναι άμεση (αναπαράσταση τόπου) είτε έμμεση (το έργο συνδέεται με τον τόπο)

Φύλλο εργασίας 3
Η ματιά του καλλιτέχνη

Επιλέξτε είτε ένα έργο τέχνης που προέρχεται από την περιοχή της επιλογής σας είτε ένα έργο που εκφράζει τον τόπο σας.

• Τι παρατηρείτε; Τι επέλεξε ο καλλιτέχνης να δείξει στο θεατή;  
• Ποια συναισθήματα προκαλούνται στη θέα (-άκουσμα, ανάγνωση) του συγκεκριμένου έργου; Προκαλεί ηρεμία; αναστάτωση; Τι τεχνικές -υλικά χρησιμοποίησε ο καλλιτέχνης για να αποδώσει αυτά τα συναισθήματα;    
• Συλλέξτε στοιχεία για τον καλλιτέχνη του έργου της επιλογής σας. Συνδέεται ο τόπος σας με το έργο του καλλιτέχνη;
• Μήπως συναντιόμαστε μέσα από  την τέχνη; Υπάρχουν καλλιτέχνες που σας εκφράζουν και τους γνωρίζουν και οι συμμαθητές σας από το εξωτερικό; 

Τελικά είμαστε όλοι διαφορετικοί ή όλοι ίδιοι; Προετοιμάστε μία συζήτηση στην τάξη σας για τα πράγματα που μας ενώνουν και αυτά που μας χωρίζουν.

Χαρίστε ένα τραγούδι, μία εικόνα που σας αρέσει στους συμμαθητές σας του εξωτερικού.

<----- Αρχική