Αρχική

Οδηγός για το διαδίκτυο Παιδαγωγικά  Γλώσσα Λογοτεχνία Κλασσική φιλολογία Ιστορία Υπερδεσμοί

 

Ιντερνετ από και για τους Ελληνες

Του Γ. Α. Μηλιαρέση*

Πόσο υλικό γραμμένο στα ελληνικά υπάρχει διάσπαρτο στους υπολογιστές που αποτελούν το Δίκτυο; Πόσο από το περιεχόμενο του Ιντερνετ είναι ελληνικό; Και τελικά, αξίζει τον κόπο να συνδεθεί κάποιος Ελληνας με το Ιντερνετ;

Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα είναι, προφανώς, και η πιο εύκολη: βεβαίως και αξίζει τον κόπο. Οχι όμως λόγω πληθώρας περιεχομένου στα ελληνικά, αλλά επειδή το Ιντερνετ είναι -με τον τρόπο του- συναρπαστικό. Υπάρχει άφθονο περιεχόμενο, υπάρχουν πολλές υπηρεσίες, υπάρχουν πολλές δυνατότητες και ευκολίες. Και υπάρχουν και κάποια πράγματα στα ελληνικά.

Αγγλικό περιβάλλον

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο χώρος των υπολογιστών είναι το βασίλειο της αγγλικής γλώσσας, πράγμα αναμενόμενο, αν σκεφθεί κανείς ότι η αντίπερα όχθη του Ατλαντικού δημιούργησε τη βιομηχανία αυτή. Οι υπολογιστές (όπως τα γκόλεμ, τα πήλινα ρομπότ του εβραϊκού μύθου) λειτουργούν με λέξεις - για την ακρίβεια με εντολές που αντιστοιχούν σε αριθμητικές πράξεις. Και οι λέξεις αυτές είναι στα αγγλικά. Το ότι όλες οι γλώσσες προγραμματισμού στηρίζονται στην αγγλική γλώσσα είναι επίσης επακόλουθο της τεχνολογικής ανάπτυξης των ΗΠΑ. Καθώς οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται πλέον σε όλον τον κόσμο, έχει τεθεί από πολλούς ζήτημα «γλωσσικού επεκτατισμού». Η ανάπτυξη του Ιντερνετ κάνει τα πράγματα χειρότερα, αφού εξαναγκάζει όλο και περισσότερο κόσμο να χρησιμοποιήσει μηχανές και να εξοικειωθεί με τη γλώσσα τους. Πρώτο και βασικό πρόβλημα λοιπόν είναι το ίδιο το περιβάλλον εργασίας. Καίτοι έχουν γίνει αρκετές απόπειρες για την ελληνοποίησή του, μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια (από την έλευση των γραφικών περιβαλλόντων, όπως των Windows της Microsoft) οι απόπειρες αυτές απέκτησαν κάποιο νόημα - το περιβάλλον DOS, που για πολλά χρόνια ήταν το βασικό λειτουργικό σύστημα των προσωπικών υπολογιστών, στην ουσία δεν επέτρεπε τη χρήση ελληνικών. Είναι όμως κοινός τόπος για όσους χρησιμοποιούν υπολογιστές ότι τόσο τα ίδια τα Windows όσο και οι εφαρμογές που «τρέχουν» πάνω από αυτά (εφαρμογές γραφείου, Ιντερνετ κ.λπ.) δεν συμπεριφέρονται αξιόπιστα στις ελληνοποιημένες εκδόσεις τους. Το ποιος ευθύνεται είναι ένα αρκετά σύνθετο θέμα, όμως η αναζήτηση των ενόχων και η επίρριψη ευθυνών ελάχιστα διαφοροποιεί το αποτέλεσμα. Το πρόβλημα είναι διπλό, διότι πέραν της προβληματικής -συνήθως- λειτουργίας, υπάρχει και θέμα κακής απόδοσης των όρων, για την ακρίβεια θέμα αναντιστοιχίας μεταξύ εντολών του χρήστη και «απαντήσεων» εκ μέρους του υπολογιστή. Ειδικά στο Ιντερνετ, το πρόβλημα είναι ακόμα πιο οξύ, καθώς η «απάντηση» έρχεται από κάποιον υπολογιστή κάπου στον κόσμο και, βεβαίως, δεν ανταποκρίνεται ούτε στην ορολογία ούτε στη γλώσσα με την οποία έχει εξοικειωθεί ο Ελληνας χρήστης - το πιο σύνηθες παράδειγμα είναι αυτό μεταξύ «server» και «διακομιστή».

Το πρόβλημα γίνεται κατανοητό, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι υπολογιστές στο Ιντερνετ πράγματι ανταλλάσσουν μηνύματα μεταξύ τους στα αγγλικά. Βεβαίως, κατ' ουσίαν ανταλλάσσουν αριθμούς, όμως για λόγους καλύτερης επικοινωνίας με τους τεχνικούς, οι δημιουργοί των πρωτοκόλλων TCP/ΙΡ, που αποτελούν την κοινή βάση επικοινωνίας μεταξύ των διασυνδεδεμένων στο Δίκτυο μηχανών, μετέτρεψαν τους αριθμούς αυτούς σε λέξεις οι οποίες «εκπέμπονται» και λαμβάνονται με τη μορφή γραπτών μηνυμάτων.

Αυτά ως προς το ελληνικό περιβάλλον των ίδιων των εφαρμογών. Το βασικό πρόβλημα όμως είναι το ελληνόφωνο περιεχόμενο. Και εδώ, οι Ελληνες χρήστες θα αισθανθούν αρκετά παραμελημένοι, καθώς από την τεράστια ελληνική γραμματεία ελάχιστα έχουν μεταφερθεί στο Δίκτυο. Ενοχοι γι' αυτό είναι η πανεπιστημιακή κοινότητα και ο κρατικός μηχανισμός, που επί σειράν ετών αγνοούν το νέο αυτό μέσο και δεν έχουν ορίσει κάποια κεντρική γραμμή, βάσει της οποίας το ελληνόφωνο περιεχόμενο θα μπει online.

Για να είμαστε βεβαίως δίκαιοι, θα πρέπει να πούμε ότι το κράτος (ως δημόσια διοίκηση) ευθύνεται πολύ περισσότερο. Αν μη τι άλλο, σε αρκετούς πανεπιστημιακούς servers υπάρχουν ενότητες με υλικό, το οποίο έχει οργανωθεί μέσω αποσπασματικών και «ιδιωτικών» προσπαθειών συγκεκριμένων καθηγητών και των τμημάτων τους (χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Πανεπιστήμιο της Ξάνθης στη διεύθυνση http:// www. duth.gr/). Το κράτος από την πλευρά του -με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως είναι ο κόμβος του ΥΠΠΟ στη διεύθυνση http:// www. culture.gr/ ή του ΥΠΕΧΩΔΕ για τις ελληνικές ακτές στη διεύθυνση http:// www.thalassa.gr/- δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα, αφήνοντας στους ιδιώτες (με ό,τι καλό ή κακό συνεπάγεται αυτό) την ευθύνη της τοποθέτησης ελληνικού περιεχομένου online.

Από την πλευρά της Διαδικτυακής κουλτούρας (η οποία προάγει τον εθελοντισμό), κάτι τέτοιο δεν είναι κατ' ανάγκην κακό. Ετσι, προσπάθειες όπως του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού (http:/ /www.ime.gr/), του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/), του Ν. Κυριαζίδη για τον Μακρυγιάννη (http://www. makriyannis.gr/), της Στ. Βεντούρι για την επιστημονική φαντασία (http:// www.altfactor.gr/) κ.ά. δίνουν στον Ελληνα χρήστη του Ιντερνετ ελληνόφωνο υλικό το οποίο -θεωρητικώς- θα έπρεπε να του έχει ήδη δοθεί από πιο οργανωμένες κινήσεις.

Οι εφημερίδες

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στις εφημερίδες, οι οποίες ήταν οι πρώτοι «φορείς» που αποφάσισαν να παρουσιάσουν το περιεχόμενό τους στο ιντερνετ. Αρχής γενομένης με τις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» και εν συνεχεία με την «Ελευθεροτυπία» κ.ά., οι καθημερινές εφημερίδες ήταν για πολύ καιρό ένα από τα λίγα σημεία στα οποία οι Ελληνες χρήστες (από την Ελλάδα ή το εξωτερικό) μπορούσαν να βρουν περιεχόμενο γραμμένο στη γλώσσα τους.

Με το πέρασμα των χρόνων, η τάση αυτή γενικεύθηκε (υποβοηθούμενη βεβαίως και από το γενικότερο ενδιαφέρον των συγκροτημάτων για το Ιντερνετ), με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν όλες σχεδόν οι εφημερίδες και τα περιοδικά online. Ομως, και σε αυτήν την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μεμονωμένες ιδιωτικές προσπάθειες. Ο χρήστης έχει μονίμως την αίσθηση ότι αυτά που δεν μπορεί να βρει στο Δίκτυο είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μπορεί να βρει.

Το θλιβερό κομμάτι της ιστορίας που λέγεται ελληνικό Ιντερνετ, είναι η σύγκριση με το εξωτερικό. Σχεδόν οτιδήποτε σχετικό με την αγγλική γλώσσα το οποίο έχει απαλλαγεί από περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων έχει περάσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο Δίκτυο, δίνοντας στον καθένα τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με τα κείμενα του Σαίξπηρ, π.χ. Και η διαφορά γίνεται ακόμα πιο δυσάρεστη, αν σκεφθεί κανείς ότι στο ελληνικό domain δεν είναι καν κατοχυρωμένα τα ονόματα elitis.gr ή seferis.gr.

 

 

 

 


 

<----- Αρχική




Από το φύλλο της Καθημερινής

14/10/2001




Ο κ. Γ. Α. Μηλιαρέσης είναι δημοσιογράφος, ειδικός σε θέματα σχετικά με το Ιντερνετ.

 

 

 

 

 

 

Φιλολογική επιμέλεια: Σοφία Νικολαΐδου Επικοινωνία:-  terracomputerata AT gmail DOT com