Αρχική

Οι χάρτες...

... δεν σε πάνε όλοι στον προορισμό σου. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που λένε ψέματα, που φτιάχτηκαν με μοναδικό σκοπό να παραπλανήσουν ή να εξαπατήσουν. Τέτοιους χάρτες μπορεί να δει κανείς μέχρι του χρόνου τον Απρίλιο σε έκθεση που οργανώνει η Βρετανική Βιβλιοθήκη του Λονδίνου. Στον Ψυχρό Πόλεμο όλοι οι ρωσικοί χάρτες ήταν επίτηδες λανθασμένοι. Οι Ρώσοι χαρτογράφοι τοποθετούσαν τις σημαντικές πόλεις της χώρας τους αρκετά χιλιόμετρα πιο πέρα από την πραγματική τους θέση. Κάποιες άλλες τις παρέλειπαν. Το Κρεμλίνο πίστευε πως θα παραπλανούσε τους εχθρικούς πυραύλους με τις λανθασμένες συντεταγμένες.

Οι Ρώσοι...

... δεν ήταν οι πρώτοι ή οι μόνοι που είπαν ψέματα με τους χάρτες. Πολλοί άλλοι τους χρησιμοποίησαν είτε για να εξαπατήσουν είτε για να υπερτονίσουν τη σπουδαιότητα μιας χώρας ή μιας περιοχής. Από ανία ή από κακοήθεια κάποιοι χαρτογράφοι βασάνισαν τον υπόλοιπο κόσμο για πολλά χρόνια με τους χάρτες τους. Κάποιος μάλιστα με αυτόν τον τρόπο πήρε την εκδίκησή του. Το 1903 ένας νεαρός ανθυποπλοίαρχος του Βρετανικού Ναυτικού πήρε διαταγή να χαρτογραφήσει το λιμάνι της Λήμνου. Στον χάρτη του, που βρίσκεται ακόμη στο Ναυαρχείο του βρετανικού ναυτικού, είχε ονομάσει τέσσερις λόφους γύρω από το λιμάνι με τα ονόματα Υam, Υrroc, Εb, Denmad. Πέρασαν χρόνια ώσπου να γίνει αντιληπτό πως ο νεαρός είχε βγάλει το άχτι του για τον κάπταιν Κόρυ, αναγραμματίζοντας τις σκέψεις του γι' αυτόν: «Πανάθεμά σε, κάπταιν Κόρυ». 

Οι καταγραφές...

... πάνω στους χάρτες αρκετά συχνά δεν σχετίζονταν μόνο με τον εδαφικό έλεγχο της περιοχής, αλλά και με το θάνατο και την εξόντωση των κατοίκων της. Ένας ναζιστικός χάρτης της Σλοβακίας του 1941, με την επισήμανση «μόνο για επίσημη χρήση», δείχνει τις εθνοτικές ομάδες της χώρας, σημειώνοντας τα μέρη όπου ζούσαν Εβραίοι και Τσιγγάνοι. Ένα χρόνο αργότερα άρχισαν οι εγκλεισμοί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι χάρτες έχουν χρησιμεύσει και για προπαγάνδα. Δυο χρόνια πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ένας αντιναζιστικός χάρτης προειδοποιούσε, υποδεικνύοντας κάθε χώρα στην οποία ο Χίτλερ είχε πρόθεση να εισβάλει (με ημερομηνίες). Στο μεγαλύτερο μέρος του, ο χάρτης αποδείχθηκε ακριβής: Αυστρία 1938, Βόρεια Γαλλία 1941. Έκανε λάθος μόνο στη Βρετανία (1948).

Οι ιδέες...

... περί πολιτικής «ευπρέπειας» κάθε εποχής αποτυπώνονται και αυτές πάνω στους χάρτες. Έτσι, ένας χάρτης του 1815 δείχνει το «επίπεδο πολιτισμού και θρησκείας» σε όλον τον κόσμο. Σημειώνει πως μεγάλο μέρος της Αφρικής κατοικείται από «νέγρους» και «κάφρους» ­ και πως οι κάτοικοι του Καναδά είναι «Άγγλοι και Γάλλοι» και ζουν δίπλα σε μερικούς «κανιβάλους». Υπάρχουν όμως και οι παράξενοι χάρτες. Σε ένα τέτοιον χάρτη με τους κρατήρες της Σελήνης, κάποιο χέρι ­ λένε του μεγάλου αστρονόμου Τζοβάνι Κασίνι ­ έχει προσθέσει έναν εμβόλιμο κρατήρα που μοιάζει με νεαρή γυναίκα. Ποια να ήταν άραγε αυτή και τι έκανε για να κερδίσει την εύνοια του χαρτογράφου, τόσο που πίστεψε πως της άξιζε μια θέση στη Σελήνη;  

Χάρτες μία εισαγωγή Περισσότεροι χάρτες... Ιστορικοί χάρτες της Ευρώπης