Αρχική

 Ενεργητική μαθητεία

Ως ενεργητική μάθηση ορίζουμε της δραστηριότητες που οδηγούν σε συμμετοχή των μαθητών σε ενέργειες έτσι, ώστε να αποφεύγεται η παθητική παρακολούθηση μιας διάλεξης ενώ ταυτόχρονα βοηθάμε τους μαθητές να συμμετέχουν, να μάθουν και να εφαρμόσουν την ύλη του μαθήματος.

Τα μέλη των κοινοτήτων μάθησης ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά, προσφέροντας συχνά δικό τους υλικό. Μέρος του κινήτρου για τις συνεισφορές τους είναι να δουν πώς και πόσα άλλα μέλη θα κεντριστούν ώστε να απαντήσουν, με ένα σχόλιο ή μια ερώτηση. Ο Bork (1985) έχει τονίσει την πιθανή χρήση του υπολογιστή ως ενός ‘αποκριτικού’ (responsive) μαθησιακού περιβάλλοντος. Από αυτή την οπτική θεώρηση, η δημιουργία μιας ‘κατάστασης ενεργητικής μαθητείας’ είναι η σημαντικότερη διάσταση σε εφαρμογές των υπολογιστών για την εκπαίδευση. Σύμφωνα μάλιστα με τον Bork, η προσέγγιση ‘άσκηση-και-πρακτική’ σε αρκετά συστήματα εκμάθησης μέσω υπολογιστή έχει περιοριστική και αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού δυναμικού που εσωκλείνει ο υπολογιστής.

Στις κοινότητες μάθησης, αν και οι απαντήσεις είναι καθυστερημένες, είναι σημαντικό ότι είναι κατασκευασμένες από άλλα ανθρώπινα όντα (και όχι τον υπολογιστή). Μπορεί να είναι αγενείς ή επικριτικές, και όχι απλά ουδέτερες ή γεμάτες κολακευτικά σχόλια! Μάλιστα, για να μάθει κανείς, είναι απαραίτητο να δέχεται ‘εποικοδομητική κριτική’ εκτός από επαίνους, να μάθει να αντιπαραθέτει την άποψή του εκτός από το να συμφωνεί.

Η διεργασία που λαμβάνει χώρα στις κοινότητες μάθησης προσομοιάζει με αυτό που ο Charles Horton Cooley (1902) βάπτισε ‘The Looking Glass Self’. Η ποιότητα και η σπουδαιότητα των ιδεών κάποιου επιβεβαιώνονται από την κοινότητα ή απορρίπτονται. Οι συμμετέχοντες διαμορφώνουν απόψεις για την εγκυρότητα και σπουδαιότητα των ιδεών τους βασισμένοι στις απαντήσεις των άλλων.

Τα ακόλουθα χαρακτηριστικά της ενεργητικής μαθητείας προσφέρουν τις θεμελιώδεις αρχές για ένα συμμετοχικό όραμα παραγωγής και απόκτησης της γνώσης στο πλαίσιο των κοινοτήτων μάθησης:

• μεγαλύτερη συσχέτιση της μάθησης με τα πραγματικά προβλήματα και καταστάσεις που οι μαθητές θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο εργασιακό τους περιβάλλον,

• εργασία σε άμεση επαφή (hands-on mode) με τον φυσικό κόσμο, σε συνδυασμό με την εργασία με σύμβολα και λέξεις,

• εκμάθηση ενός αντικειμένου ακριβώς τη στιγμή που χρειάζεται για την επίλυση ενός προβλήματος ή την ολοκλήρωση ενός έργου, αντί μέσω μιας καθορισμένης εκπαιδευτικής διαδικασίας (preset curriculum sequence),

• μάθηση σε ένα διεπιστημονικό (interdisciplinary) περιβάλλον, αντί του διαχωρισμού των θεμάτων σε άλλα επιμέρους,

• εξέταση ενός προβλήματος σε βάθος, αντί της τεχνητής εξαντλητικής κάλυψης πολλών ετερόκλητων θεμάτων,

• σμίλευση της γνώσης αντί της απλής αποστήθισης γεγονότων που εξιστορήθηκαν από κάποιους ειδικούς,

• απασχόληση με έργα και προβλήματα ουσιαστικού ενδιαφέροντος για τον μαθητή ή μία ομάδα μαθητών, αντί της μάθησης όλων όσα οι συνομήλικοι αναμένεται να μάθουν στην συγκεκριμένη περίοδο,

• δόμηση των γνωστικών εμπειριών σε όσα κάποιος βιώνει στη ζωή του, όχι μόνο στη ‘σχολική’ ύλη,

• εκτίμηση της επίδοσης κάποιου βάσει πραγματικών έργων αντί τεχνητών εξετάσεων, και

• χρήση των πραγματικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην εργασία στο περιβάλλον απασχόλησης, αντί των υπέρ-απλουστευμένων τεχνικών των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων.
  
  Η Επικοινωνία Μέσω Υπολογιστή για την Υποστήριξη των Κοινοτήτων Μάθησης
  
  Δρ Κλειώ Σγουροπούλου Δρ Αναστάσιος Κουτουμάνος

  Από τη Δασκαλοκεντρική στη Μαθητοκεντρική προσέγγιση: ο μαθητής

Ο μαθητής

- ήταν παθητικός ακροατής
- αναλάμβανε καθήκοντα που σχεδίαζε ο καθηγητής
- μελετούσε το σχολικό βιβλίο

Ο μαθητής μπορεί να:
- αναλάβει ενεργητικό ρόλο
- γίνει δάσκαλος άλλων
- ερευνητής που αναζητά πληροφορίες από μια πληθώρα πηγών και σταδιακά οικοδομεί τη γνώση του

Από τη Δασκαλοκεντρική στη Μαθητοκεντρική προσέγγιση: ο καθηγητής
  Ο καθηγητής δεν αποτελεί μοναδικό & βασικό παροχέα πληροφοριών αλλά μετατρέπεται σε κάποιον που διευκολύνει τη μάθηση, σε υποστηρικτικό καθοδηγητή των μαθητών.
  Ο καθηγητής σχεδιάζει διαθεματικές δραστηριότητες που βασίζονται σε πραγματικά καθημερινά προβλήματα και οργανώνει γύρω από αυτές το μάθημα.
  Ο καθηγητής αποτελεί μέλος μια μαθησιακής κοινότητας.
 

Μαθητοκεντρική vs. Δασκαλοκεντρική προσέγγιση

<----- Αρχική

Οι πολλαπλές μορφές νοημοσύνης Συνεργατική μάθηση