|
Το μέλλον είναι
εδώ
Ένας διάσημος
ελληνοαμερικανός καθηγητής μιλάει για την
Επανάσταση της Πληροφορίας, για τον ρόλο
του Internet και για τις αλλαγές τις οποίες
επιφέρει στη σημερινή κοινωνία. Καταγράφει
ακόμη τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η
ανθρωπότητα
Τι είναι η Επανάσταση
της Πληροφορίας για την οποία όλοι μιλούν;
«Πριν από τη Βιομηχανική
Εποχή, οι άνθρωποι φτυάριζαν με τα χέρια. Η
Βιομηχανική Εποχή έφερε τις μπουλντόζες,
έτσι ο κόσμος μπορούσε να μετακινήσει πολύ
χώμα χωρίς φτυάρια. Σήμερα με το World Wide Web και
το e-mail, ακόμη φτυαρίζουμε πνευματικά.
Η Επανάσταση της
Πληροφορίας μάς προσφέρει "ηλεκτρονικές
μπουλντόζες" για να εκτελούμε τις ίδιες
ανθρώπινες εργασίες που εκτελούσαμε
πάντοτε. Θα μας βοηθήσει στην αγορά, πώληση
και, κυρίως, στην ελεύθερη ανταλλαγή
πληροφοριών».
Δεν το βιώνουμε ήδη
αυτό;
«Το Internet είναι ακόμη πολύ
πρωτόγονο. Πολύ απέχουμε από εκείνο το
μέλλον που ονομάζω Αγορά της Πληροφορίας, η
οποία θα είναι οργανωμένη γύρω από την
εργασία με την πληροφορία. Η εργασία
γραφείου αντιπροσωπεύει το 60% της
αμερικανικής οικονομίας, ενώ οι
παραδοσιακοί τομείς της πληροφορίας για
τους οποίους όλοι μιλούν τα περιοδικά, τα
μέσα ενημέρωσης, το ραδιόφωνο
αντιπροσωπεύουν μονάχα το 5%.
Μία από τις μεγαλύτερες
υποσχέσεις είναι ότι στον 21ο αιώνα η
παραγωγικότητα των υπαλλήλων γραφείου θα
αυξηθεί κατά 200% ή λίγο παραπάνω. Το ποσοστό
αυτό όμως είναι μικρότερο από το ποσοστό
αύξησης της παραγωγικότητας της
βιομηχανίας χάρη στη Βιομηχανική
Επανάσταση.
Πέρυσι, τα χρήματα που
διακινήθηκαν στο Internet ανέρχονταν σε
περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια. Εφέτος θα
ξεπεράσουν το 1 δισεκατομμύριο. Ως το 2000 θα
έχουν φθάσει τα 10 δισεκατομμύρια. Με αυτόν
τον ρυθμό σε 20 ή 30 χρόνια θα κυμαίνονται από
3 ως 10 τρισεκατομμύρια δολάρια».
Πολλοί προβλέπουν ότι
το Internet θα περιορίσει τον ρόλο των
μεσαζόντων. Εσείς,
αντιθέτως, λέτε ότι ο ρόλος τους θα
αυξηθεί.
«Το Internet θα μοιάσει στα...
ανθρώπινα πλάσματα. Όπου χρειάζεσαι
εξυπνάδα, χρειάζεσαι ένα ανθρώπινο ον. Οι
περισσότεροι λένε "να τι θα μπορούσε να
κάνει η τεχνολογία, άρα θα γίνει". Σύμφωνα
με τον Μπιλ Γκέιτς, λ.χ., οι μεσάζοντες θα
εξαφανιστούν και ο κόσμος θα αγοράζει 100
μετοχές απευθείας μέσω Internet ή βιβλία από το
Amazon. com (ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο). Οι
περισσότερες συναλλαγές όχι απλώς οι
αγορές και οι πωλήσεις αλλά το να
ολοκληρώσεις και να παραδώσεις την εργασία
σου, κλπ προϋποθέτουν ωστόσο συνεννόηση
και ερωταπαντήσεις.
Ας υποθέσουμε ότι θα
υπάρχουν από μισό ως ένα δισεκατομμύριο
κομπιούτερ και ότι κάθε κομπιούτερ θα έχει
πάνω του τουλάχιστον 1.000 ή περισσότερα
πράγματα. Πάντα θα χρειαζόμαστε φίλτρα και
μεσάζοντες. Θα εμφανιστούν οι μεσίτες της
πληροφορίας, οι πιλότοι της πληροφορίας, οι
θαλασσοπόροι της πληροφορίας κλπ. για να
μας βοηθούν να βρίσκουμε τον δρόμο μας
ανάμεσα στα σκουπίδια. Ακριβώς όπως σήμερα.
Μπορείς να τηλεφωνήσεις σε οποιοδήποτε
μέρος του πλανήτη από το σπίτι σου,
συμπεριλαμβανομένου και του Μπανγκλαντές.
Αλλά δεν το κάνεις».
Πολλοί λένε ότι μόλις
η τηλεόραση ενσωματωθεί στο Internet,
όλα θα είναι ψυχαγωγία.
«Το Internet θα προσφέρει
πολύ περισσότερα στην καθημερινή μας ζωή
από όσα η τηλεόραση. Ας υποθέσουμε, λ.χ., ότι
είσαι μουσικός αλλά μένεις σε ένα
χωριουδάκι όπου κανείς δεν παίζει τη
μουσική που προτιμάς. Χάρη στο Internet, θα
μπορείς να βρεις έναν μουσικό από
οποιοδήποτε μέρος της Γης για να παίξει
μαζί σου μέσω δικτύου.
Αν θέλεις να διασκεδάσεις,
θα χρησιμοποιήσεις τα εξαρτήματα που έχεις
στο σπίτι ή στο αυτοκίνητό σου ως τηλεόραση
ή γουόκμαν και ίσως ως κάτι παραπάνω χάρη
στα γάντια, λ.χ., που θα μεταδίδουν πίεση στα
δάχτυλά σου. Ηδη έχουμε τέτοια πράγματα στο
εργαστήριο του ΜΙΤ. Φοράς δηλαδή το γάντι
και ο υπολογιστής οδηγεί τα δάχτυλά σου ενώ
εσύ αισθάνεσαι ότι ψηλαφίζεις ένα
ανθρώπινο πρόσωπο. Η αίσθηση είναι απόλυτα
πιστευτή αν και δεν υπάρχει πρόσωπο».
Το Internet μάς κάνει να
πλησιάσουμε την επιστημονική φαντασία.
Πιστεύετε ότι σύντομα θα μπορέσουμε να
αναπλάσουμε ηλεκτρονικά τις αισθήσεις μας;
«Κοντεύουμε να
κατασκευάσουμε ένα είδος μαγικών γυαλιών.
Το ερώτημα είναι τι θα κάνουμε με αυτά. Τα
γυαλιά θα μπορούσε να συνδεθούν με το
κομπιούτερ σας και εγώ θα σας έστελνα ένα e-mail
με ό,τι βλέπω με τα μαγικά γυαλιά μου την ώρα
που πέφτω με αλεξίπτωτο. Αν φορούσατε και
εσείς τα δικά σας μαγικά γυαλιά, θα παίρνατε
μιαν ιδέα του τι είναι η ελεύθερη πτώση με
αλεξίπτωτο. Τα πειράματα όμως βρίσκονται
ακόμη σε πολύ πρωτόγονο στάδιο.
Έχουμε επίσης
κατασκευάσει πειραματικές μύτες. Σε πέντε ή
δέκα χρόνια θα βλέπετε ένα ρομπότ να
μπαίνει μέσα σε ένα ορυχείο και να
οσφραίνεται αν υπάρχουν τοξικά αέρια. Η
μύτη θα μπορούσε, επίσης, να συνδεθεί με το
Internet για να μυρίσετε, λ.χ., το σκυλί σας. Δεν
γνωρίζω όμως πόσος καιρός θα χρειαστεί για
να κάνουμε τη μύτη να αντιλαμβάνεται τις
λεπτές οσμές των αρωμάτων ή συγκεκριμένες
μυρωδιές που συναντώνται μόνο σε
απομακρυσμένα μέρη».
Τι γίνεται με το Bodynet;
«Το Bodynet είναι τεχνικά
δυνατό σήμερα. Απαιτείται όμως συμφωνία
ανάμεσα στους κατασκευαστές τηλεοράσεων,
κινητών τηλεφώνων κλπ. ώστε να
χρησιμοποιούν το ίδιο interface. Η ολόσωμη φόρμα
που θα συνδυάζει όλα αυτά τα στοιχεία και θα
δημιουργεί εικονική πραγματικότητα μαζί με
τα μαγικά γυαλιά απέχει 40 με 50 χρόνια από
σήμερα. Πρέπει πρώτα να αυξήσουμε τη δύναμη
των υπολογιστών από 100.000 ως 1 εκατομμύριο
φορές».
Πολλοί φοβούνται ότι
το Internet είναι ένα υπερεθνικό εργαλείο που
έχει βγει εκτός
ελέγχου.
«Ακόμη και αν είμαστε
συνδεδεμένοι, η κουλτούρα μας θα διατηρηθεί
αν μεταχειριστούμε όλη την πολιτική ισχύ
μας, τη νομοθετική δύναμη και την
τεχνολογία. Αν ένας γάλλος πολίτης
δολοφονηθεί στη Φινλανδία, ανατρέχουμε στη
διεθνή νομοθεσία και στις διακρατικές
συμφωνίες για να χειριστούμε την υπόθεση.
Το ίδιο ισχύει και για το Internet. Αν η
Φινλανδία τροφοδοτεί το δίκτυο με
πορνογραφικές φωτογραφίες, οφείλουμε να
συνάψουμε μια νέα σειρά διεθνών συμφωνιών
για τις διασυνοριακές παραβάσεις που είναι
σχετικές με την πληροφορία. Ας μην
προσποιούμαστε ότι όλα αυτά είναι
καινούργια. Εχουμε απλώς ένα νέο εργαλείο
και χρειαζόμαστε νέους μηχανισμούς».
Είναι γεγονός ότι το
Internet φέρνει τον κόσμο πιο κοντά. Τι θα
κερδίσουμε όμως πραγματικά από αυτό;
«Το αυτοκίνητο μας έφερε
πιο κοντά σε περισσότερους κατά χιλιάδες
ανθρώπους από όσους τα πόδια μας. Μέσω των
υπολογιστών θα βρεθούμε πιο κοντά σε
περισσότερους κατά χιλιάδες ανθρώπους
από όσους μέσω του αυτοκινήτου. Αυτό
σημαίνει νέες ευκαιρίες για εγκλήματα της
πληροφορίας αλλά σημαίνει και νέες
ευκαιρίες για συνεργασία.
Κατ' αρχήν, το νέο αυτό
κίνημα θα ενδυναμώσει τις διάφορες ομάδες
και την ποικιλία. Θα ενισχύσει τις διάφορες
ομάδες γιατί αν, λ.χ., οι Έλληνες της
Διασποράς συνδεθούν στο Intranet, θα
δημιουργήσουν μια μεγάλη δύναμη. Το
ελληνικό έθνος θα μπορούσε κάποια μέρα να
μετατραπεί σε ελληνικό δίκτυο από τη
Βόρειο Αμερική, στην Αυστραλία και στην
Αθήνα. Έπειτα, θα ενισχυθεί η ποικιλία. Όταν
η ελληνική ομάδα, η γαλλική ομάδα και η
τουρκική ομάδα συναντηθούν σε μιαν άλλη
ομάδα, ίσως στην ομάδα των φίλων της
κλασικής μουσικής ή των φίλων του Μότσαρτ,
τότε θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν ο ένας
τον άλλον. Οι διαφορές μεταξύ χωρών θα
αμβλυνθούν και θα γίνουν πιο καλά
αντιληπτές.
Στη Γαλλία και σε άλλες
χώρες υπάρχει έντονος φόβος ότι θα
δημιουργηθεί μια παγκόσμια κουλτούρα,
κυρίως αμερικανική. Αυτό είναι γελοίο γιατί
ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις προσπάθειες
της Γαλλίας, υιοθέτησε τα αγγλικά ως κοινή
γλώσσα. Κάθε χώρα όμως παραμένει όπως ήταν.
Η αγγλική γλώσσα έδωσε απλώς στην ΕΕ ένα
λεπτό επίστρωμα κοινής κουλτούρας. Αυτό
ακριβώς περιμένω να κάνει το Internet αύριο: να
προσφέρει ένα επίστρωμα κοινής κουλτούρας,
όχι μια παγκόσμια κουλτούρα».
Ποια είναι η
μεγαλύτερη αλλαγή που έφερε το Internet;
«Η Επανάσταση της
Πληροφορίας επιβάλλει πιεστικά την
ενοποίηση. Ας πάμε πίσω στον Ντεκάρτ, στον
Μπέικον και στον Διαφωτισμό. Τότε
διαπράχθηκε ένα τρομερό λάθος: χωρίστηκε η
πίστη από τη λογική και ο άνθρωπος από τη
φύση. Αυτό βέβαια έκανε δυνατές τις
εξελίξεις στην επιστήμη και στη
Βιομηχανική Επανάσταση. Ανακαλύψαμε όμως
ότι κάτι μας λείπει γιατί, παρ' ότι γίναμε
πλούσιοι, δεν ολοκληρωθήκαμε ως άνθρωποι.
Με το Internet και την
εικονική πραγματικότητα, ο παλαιός αυτός
διαχωρισμός ανάμεσα στο τεχνολογικό και
στο ανθρωπιστικό θα γίνει πιο βαθύς από
ποτέ. Αν θέλουμε να καταλάβουμε έναν όλο και
πιο περίπλοκο κόσμο ο οποίος δεν χωρίζεται
ισομερώς σε τεχνολογικό και ουμανιστικό,
πρέπει να συνδυάσουμε τα δύο. Αυτό δεν
σημαίνει ότι όλοι οφείλουμε να είμαστε το
ίδιο. Πάντα θα υπάρχουν ειδικοί, όπως
επιστήμονες, ιστορικοί, συγγραφείς κλπ.
Αλλά μέσα σε κάθε άτομο υπάρχει μία
ανθρώπινη και μία τεχνολογική πλευρά·
γιατί η τεχνολογία είναι το παιδί της
ανθρωπότητας. Αν αφυπνίσουμε τον συνδυασμό
αυτό, θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε
καλύτερα στο μέλλον».
<------ Αρχική
| 
