|
Επειδή
πότε πότε ξεκαλωδιωνόμαστε...
Ο
βιβλιοπόντικας προτείνει
Σφαίρες και φιλοσοφία από δύο εκκεντρικούς κακοποιούς
Η ληστεία αναβάλλεται λόγω... πουκαμίσου
ΕΝΑΣ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΕΝΑΝ ΨΙΛΙΚΑΤΖΗ
ΛΗΣΤΗ. ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ: ΒΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΧΙΟΥΜΟΡ. ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ.
ΛΗΣΤΕΙΕΣ ΠΟΥ ΜΑΤΑΙΩΝΟΝΤΑΙ, ΓΙΑΤΙ Ο ΤΑΜΙΑΣ ΦΟΡΑ ΜΟΒ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΠΟΥΚΑΜΙΣΟ.
ΜΥΘΟΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ, ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΦΗΓΗΤΗ ΠΟΥ, ΣΥΧΝΑ, ΑΚΚΙΖΕΤΑΙ
 «Στους ιστορικούς και
στους φιλολόγους αρέσει μια δόση μακελειού και λίγο καρναβάλι λαγνείας, επειδή
οι ζωές τους είναι τόσο ανούσιες και προστατευμένες», διαπιστώνει κάποια στιγμή
ο αφηγητής του μυθιστορήματος. Αυτή είναι η εικόνα που έχουμε για τους
βιβλιόβιους: χαντακωμένοι στη βιβλιοθήκη τους, ζουν προστατευμένοι. Ο φιλόσοφος
είναι προγραμματισμένος για στοχασμό κι εξ αποστάσεως παρατήρηση - όχι για τη
μούρλα της ζωής, όταν βράζει. Όμως μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει φιλοσοφικό
στοχασμό του σωλήνα κι όχι φιλοσοφημένο βίο. Ο αφηγητής της Συμμορίας της
Διανόησης δεν είναι τέτοιος τύπος.
Ο Έντι Φέρετρος, αποτυχημένος καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας στο
Καίμπριτζ, γουσταρλής και γκουρμελής, λάτρης της αλκοόλης και των γυναικών,
αποτυχημένος και τεμπέλης από κούνια, καταλήγει κυνηγημένος στη Γαλλία. Εκεί θα
συναντήσει έναν αλλόκοτο αλήτη, τον Ουμπέρ. Ο Ουμπέρ θα προσπαθήσει, μάταια, να
ληστέψει τον αδέκαρο Φέρετρο. Το εκκεντρικό ντουέτο θα επιδοθεί σε υψηλής
απόδοσης ληστείες τραπεζών. Όμως έχουν αρχές - κυρίως αισθητικής τάξης: θα
αρνηθούν να ληστέψουν μια τράπεζα, επειδή ο ταμίας φορά κακόγουστο συνθετικό μοβ
πουκάμισο. Θα του δώσουν μάλιστα χρήματα, να επιμεληθεί την εμφάνισή του. Θα
κάνουν λαμπόγυαλο ένα βιβλιοπωλείο, γιατί διαθέτει μόνο ευπώλητα βιβλία της
σειράς και αγνοεί επιδεικτικά τους ογκόλιθους του φιλοσοφικού στοχασμού.
Νεοπλατωνικός κλέφτης
Στη «Συμμορία της διανόησης» οι ληστές σχεδιάζουν την παράνομη δράση τους με
βάση μία, διαφορετική κάθε φορά, φιλοσοφική θεωρία
Οι ληστές σχεδιάζουν την παράνομη δράση τους με βάση μια, διαφορετική κάθε φορά,
φιλοσοφική θεωρία. «Αυτή εδώ είναι μια νεοπλατωνική ληστεία τράπεζας. Θα
χρειαστεί να προσέξετε πολύ για να καταλάβετε τη διαφορά ανάμεσα σ' αυτήν και σε
μια πλατωνική δουλειά. Για ερωτήσεις, στον κύριο καθηγητή από 'δώ», σημειώνει ο
φιλομαθέστατος ληστής. Άλλωστε, αυτό που ζητά από τον συνεργό του, φιλόσοφο
καθηγητή, είναι να του μεταδώσει τις «καλύτερες στιγμές της Δύσης, με χαμηλά
λιπαρά».
Η «συμμορία της διανόησης» εξευτελίζει την αστυνομία. Παίζει με τον κορσικανό
αρχηγό της: του κλέβει το κορίτσι των ονείρων του, εισβάλλει στο σπίτι του,
σχολιάζει πικάντικα τις ερασιτεχνικές πορνοκασέτες με τις σεξουαλικές του
επιδόσεις - που αδίκως αποτελούν το καμάρι του. Οι ληστές δείχνουν να
ενοχλούνται με την ανικανότητα των αστυνομικών. Γιατί καθυστερούν και δεν τους
συλλαμβάνουν; Μήπως θέλουν βοήθεια; Το παιχνίδι με την αστυνομία αγριεύει. Οι
ληστές επιλέγουν ολοένα και δυσκολότερες συνθήκες «εργασίας». Κάνουν το κέφι
τους.
Το θέμα της πρότυπης και παραδειγματικής για την ιστορία της φιλοσοφίας αρχαίας
ελληνικής σκέψης και το υψωμένο φρύδι απέναντι στη σύγχρονη Ελλάδα απαντά στη
ροή του κειμένου: «Επιπλέον, ως ειδικός στην ιστορία της φιλοσοφίας, μπορώ να
σας διαβεβαιώσω ότι δεν υπάρχει ούτε μία σκέψη που δεν την κατοχύρωσαν οι
Έλληνες. Μαντρώσανε όλες τις έννοιες πολύ προ Χριστού». Όμως, αργότερα, ο
μελετητής της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας πικροθρηνωθεί μπροστά στην εικόνα της
σύγχρονης Ελλάδας, όπως την αντιλαμβάνεται και την ερμηνεύει: «Η καταπόντιση της
Ελλάδας. Η παρακμή και ο ξεπεσμός της μεγαλύτερης κουλτούρας σ' ένα έθνος από
σερβιτόρους τρίτης διαλογής και τους πιο ειδεχθείς γραφειοκράτες σ' αυτήν τη
μητρόπολη των ειδεχθών γραφειοκρατών, τις Βρυξέλλες».
Το μυθιστόρημα του Φίσερ συνδυάζει τη φλεγματική ειρωνεία και, εν μέρει, τη
θεματολογία του campus novel με το αφηγηματικό μοντάζ της αστυνομικής ιστορίας.
Ωμή βία, ευτράπελες σκηνές, στοχαστική καταβύθιση. Ο αφηγητής στέκει με το ένα
πόδι μες στα γεγονότα και με το άλλο στη βίγλα του παρατηρητή. Παίζει με τα είδη
και τον εαυτό του. Δεν παίρνει τίποτα στα σοβαρά. Η γλώσσα του πυροβολεί
διαρκώς: λογοπαίγνια, ειρωνικές ανατροπές, κινηματογραφικά τερτίπια του
αφηγηματικού φακού. Όλο αυτό το γλωσσικό, υφολογικό, αφηγηματικό πανδαιμόνιο
ίσως κουράσει στην αρχή τον αναγνώστη. Ο αφηγητής στιγμές στιγμές ακκίζεται, «εξυπναδίζει»,
για να τον προσέξουμε. Οι ήρωες είναι αδρά σκίτσα, σχεδόν καρικατούρες, κι όχι
λεπτοφτιαγμένα πορτρέτα - μα αυτό ταιριάζει στην γκροτέσκα αφήγηση. Βέβαια,
ολίγη λιποαναρρόφηση θα χάριζε στο βιβλίο μια πιο σφιχτή φόρμα. Έκτυπα είναι
ορισμένα στοιχεία συγγραφικής βιασύνης (ή συγγραφικής ατημελησίας): τριτεύοντες
ήρωες που ξεχνιούνται στην πορεία, ένθετες διηγήσεις που ξεστρατίζουν τη ροή της
αφήγησης και χαλαρώνουν την αφηγηματική σύνθεση. Όσο προχωρεί το βιβλίο, οι
ενστάσεις υποχωρούν, το αναγνωστικό γλέντι παίρνει τη φόρα του.
Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης μας έδωσε ένα σπαρταριστό κείμενο. Γλώσσα που
διασκεδάζει με τον ίδιο της τον ήχο, καλοκουρδισμένη και παιχνιδιάρα. Κάποιες
φορές η μετάφραση είναι, με τον υπόγειο τρόπο της, συγγραφή λογοτεχνίας.
«ΕΓΚΥΡΗ» ΗΛΙΘΙΟΤΗΤΑ
«Αυτή είναι η αξία της αρχαιότητας: μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει
εγκυρότητα σ' οτιδήποτε. Μπες σ' ένα εστιατόριο και πες ότι ο γείτονας έχει
πυρηνικές προθέσεις, ότι η σχάση ενός δευτερονίου (Ζ-1) επίκειται, γι' αυτό ας
βάλουν κάτι στη σχάρα, και θα θεωρηθείς πολύ ιδιόρρυθμος. Ρίξε όμως μερικά λόγια
από τα γραπτά ενός Έλληνα που τα κόκαλά του έχουν ορυκτοποιηθεί επαρκώς, και
έχεις όχημα για την ηλιθιότητά σου. Γι' αυτό είναι δημοφιλείς οι παροιμίες:
δωρεάν υποστήριξη από ανώνυμους χορηγούς». (σ. 292)
ΤΑ ΝΕΑ , 18-01-2003 , Σελ.: P24
Κωδικός άρθρου: A17542P241
<-----
Βιβλιοπόντιξ
<-----
Αρχική
|
