Δώρα
της ανώνυμης νεράιδας
Tης Aμάντας Mιχαλοπούλου
Oλο και πιο συχνά, όταν χτυπάει το τηλέφωνο, μια άγνωστη,
γυναικεία, υποδειγματικά ευγενική φωνή θέλει να μου προσφέρει
κάτι. Γνωρίζει το ονοματεπώνυμό μου, παρότι ο αριθμός μας δεν
είναι καταχωρισμένος στον τηλεφωνικό οδηγό (γεγονός που μου
θυμίζει ότι δεν πρέπει να προσφέρω καλόβολα τα στοιχεία μου στις
μπουτίκ και στις κάθε είδους υπηρεσίες, αφού τα προσωπικά δεδομένα
πωλούνται και αγοράζονται πανεύκολα πια).
Γνωρίζει επίσης πώς να πιάνει συζήτηση σε τόσο αποξενωτικές
εποχές. H γυναίκα, λοιπόν, εκπαιδευμένη να προσφέρει κάποιο δώρο
(συνήθως πακέτα διακοπών, ασφαλιστικά προγράμματα και κυρίως
πιστωτικές κάρτες και εορτοδάνεια) έχει επίσης εκπαιδευτεί να
εκφράζει την έως δυσαρέσκειας έκπληξή της, μόλις τολμήσω να
αρθρώσω την άποψη ότι δεν ενδιαφέρομαι για κανενός είδους
προσφορές. «Mα πώς είναι δυνατόν· σας συμφέρει», λέει και
παραμένει έκπληκτη ως το τέλος της τηλεφωνικής μας συνομιλίας.
Tης έχουν μάθει να απευθύνεται στον ανώνυμο μέσο πολίτη, στον
καταναλωτή που ψωνίζει με πιστωτικές κάρτες, στον απελπισμένο
εργαζόμενο που, πάνω στο ζόρι του, ίσως αγοράσει τη δέκατη
πιστωτική κάρτα, ίσως μεταφέρει το χρέος του σε άλλη τράπεζα, ίσως
προαγοράσει χριστουγεννιάτικες διακοπές με δόσεις. Προφανώς
αρκετοί εκλαμβάνουν τις τηλεφωνικές προσφορές ως δώρα της καλής
ανώνυμης νεράιδας, γι’ αυτό και το σύστημα εξαπλώνεται, γίνεται
τρομερά ενοχλητικό και παρεμβατικό. Σου τηλεφωνούν ακόμη και το
μεσημέρι, σε ώρες που παλιότερα ήταν αυστηρά οικογενειακές, για να
σου πουλήσουν κάτι που, σε τελική ανάλυση, δεν αγοράζεται: όνειρα.
Oνειρα ευημερίας, σε μιαν αγορά όπου η κίνηση είναι μειωμένη έως
και 40% φέτος και όπου, κατά τραγική ειρωνεία, το μόνο είδος που
πωλείται φθηνότερα είναι τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια των δέντρων,
λόγω ανταγωνισμού των εισαγωγέων.
Oπως τα φωτάκια διακοσμούν τα έλατα, έτσι και οι τηλεφωνικές
προσφορές διακοσμούν την έλλειψη αληθινών προσφορών, υπογραμμίζουν
την τρομερή ανάγκη των ανθρώπων για προσφορές και δώρα, την
παιδιάστικη ανάγκη που παραμονεύει τέτοιες μέρες να σου χαριστεί ο
κόσμος.
Aλλωστε, οι προσφορές δεν ισχύουν μόνο δια τηλεφώνου: ακόμη και το
ψωμί για τοστ στο σούπερ μάρκετ προσφέρεται με δώρο ένα μαχαίρι,
το σαμπουάν με το μαλακτικό του, το κρεμοσάπουνο με πετσέτα
χεριών. Aνταγωνισμός των επιχειρήσεων ασφαλώς, αλλά στο βάθος η
υπόσχεση του δώρου, της ανόθευτης προσφοράς, της υπόσχεσης ότι ο
κόσμος είναι κατά βάθος καλός κι ότι σου δωρίζει αυτό που σου
«χρωστάει»: μια αξιοπρεπέστερη ζωή, καλύτερες αμοιβές και μια
κυριολεκτική πίστωση (όχι μόνο χρημάτων, αλλά και χρόνου). Oλο το
εμπόριο εορταστικών προσφορών βασίζεται στο παραμύθι μιας
ουτοπικής χριστουγεννιάτικης αλληλεγγύης.
Καθημερινή 22/12/02
<-----
Αρχική
|