Notes
Slide Show
Outline
1
νέες τεχνολογίες και μάθηση
  • επιπτώσεις των νέων υπολογιστικών τεχνολογιών στις διαδικασίες της μάθησης
    • τάσεις που έχουν αναπτυχθεί εδώ και χρόνια
    • τάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη
    • περίπλοκο πρόβλημα: υπολογιστική υποστήριξη της μάθησης
2
Η μαθησιακή διαδικασία
  • η μάθηση δεν εξελίσσεται μέσα σε ένα κενό περιβάλλον ενώ οι διαδικασίες της δεν εξαρτώνται μόνο από τη φύση του περιεχομένου της μάθησης
    • ο μαθητής αντιδρά επιπλέον, σε μια πλειάδα παραγόντων
3
νέες τεχνολογίες - μάθηση
  • εξιδανίκευση της φορμαλιστικής σκέψης
  • μια τεχνολογική καινοτομία, όσο παραδειγματική κι αν είναι, δεν είναι δυνατόν να αλλάξει την κατάσταση των πραγμάτων
  • οι πρώτοι απολογισμοί που  αφορούν την εφαρμογή των ΝΤ στο χώρο της μάθησης είναι κατά κανόνα αντιφατικοί και αποθαρρυντικοί
4
Πρόσκτηση γνώσεων από υποκείμενα που μαθαίνουν
    • (τέσσερις σύγχρονες μεγάλες ιδέες)
  • Piaget, Bruner, Vygotsky
5
1. η δραστηριότητα του μαθητευόμενου
  • ως αυτόνομο ον που μαθαίνει μέσα από την πράξη (J. Piaget)
    • θεωρία των σταδίων της διανοητικής ανάπτυξης (απόκτηση νέων δεξιοτήτων, οργάνωση νέων γνωστικών σχημάτων)

6
2.η προσφορά ευνοϊκών για τη μάθηση καταστάσεων
  • (αναγκαιότητα παιδαγωγικής και διδακτικής προσέγγισης)
    • “αιρετική άποψη” (J. Bruner): όλοι οι μαθητές είναι δυνατό να μάθουν οτιδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία (με κατάλληλη δομή και οργάνωση της ύλης και ανάλογη μεθόδευση της διδασκαλίας, η μάθηση μέσω ανακάλυψης - discovery learning)
7
3. η διαμεσολάβηση του ενήλικα
  • και ο ρόλος του κοινωνικού περιβάλλοντος
  • (η “Ζώνη Επικείμενης Ανάπτυξης”, L. Vygotsky)
    • αυτό που το παιδί δεν μπορεί να κάνει μόνο του αλλά το πετυχαίνει με τη βοήθεια του άλλου
8
4. η χρήση της γλώσσας
  • (ο κόσμος δηλαδή κωδικοποιημένος σε γλώσσα)
  • χρήση γλωσσικών και συμβολικών μορφών για επικοινωνία και αναπαράσταση
  • (το “Δεύτερο Σύστημα Σήμανσης”, L. Vygotsky)
9
Ιστορική αναδρομή
  • σχολή της συμπεριφοράς
  • γνωστική ψυχολογία
10
Η σχολή της συμπεριφοράς (behaviorisme)
  • (θεωρία των συνειρμών - connectionist view of learning)
  • η μάθηση συνίσταται στην τροποποίηση της συμπεριφοράς
  • πρόδρομος: I. Pavlov
  • Βασικοί εκπρόσωποι: J.B. Watson, E.L. Thorndike, B. Skinner
11
Για τους συμπεριφοριστές:
    • περιγραφή της συμπεριφοράς και όχι εξήγησή της
  • δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στις νοητικές καταστάσεις των υποκειμένων
    • (τα πιστεύω τους, οι προσδοκίες τους, οι προθέσεις τους όπως και τα κίνητρά τους δεν είναι προσβάσιμα)
12
Νόμοι της ανθρώπινης συμπεριφοράς (συμπεριφοριστές)
  • υπάρχουν γενικοί νόμοι που διέπουν την ανθρώπινη συμπεριφορά (behavior):
    • οι νόμοι αυτοί μπορούν να ανακαλυφθούν εάν συσχετίσουμε τα φυσικά χαρακτηριστικά των ερεθισμάτων που δέχεται το υποκείμενο με τα φυσικά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του
13
μελέτη της ενεργούς συμπεριφοράς
  • (μοντέλο S-R Stimuli - Response)


14
Μάθηση (σχολή της συμπεριφοράς)
  • η μάθηση είναι ζήτημα δημιουργίας συνδέσεων μεταξύ των ερεθισμάτων και των αντιδράσεων
  • για να αντιληφθούμε την πολυπλοκότητα των συμπεριφορών πρέπει να τις κατατμήσουμε σε στοιχειώδεις μονάδες
15
Κύρια θέση της σχολής της συμπεριφοράς
  • ενίσχυση της ενεργούς συμπεριφοράς: μεγαλύτερες πιθανότητες επανάληψης (θετικοί και αρνητικοί ενισχυτές)
16
αρχές της μάθησης (B. Skinner):
  • ενεργός συμμετοχή του παιδιού
  • σύντομες διδακτικές ενότητες (δόμηση της διδακτέας ύλης)
  • βαθμωτή πρόοδος σύμφωνα με τους ρυθμούς του μαθητή (προσαρμογή)
  • άμεση επαλήθευση
  • σωστή απάντηση στην τιθέμενη ερώτηση
17
Οι γνωστικές (cognitive) θεωρίες
  • Οι γνωστικές θεωρίες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στο εσωτερικό του γνωστικού συστήματος, στη δομή του και τη λειτουργία του
  • η μάθηση συνίσταται στην τροποποίηση των γνώσεων
18
Α. στρουκτουραλισμός
  • ή δομικός γνωστικισμός (J. Piaget)
  • το γνωστικό σύστημα αυτo-οργανώνεται: δεδομένου τα αρχικά του χαρακτηριστικά, εξελίσσεται προς καταστάσεις ισορροπίας
19
Γνώσεις
  • οι γνώσεις (δεν είναι αντίγραφα της πραγματικότητας): αφομοιώσεις του πραγματικού σε δομές διαμόρφωσης και μεταμόρφωσης
  • γνωρίζω ένα αντικείμενο: ενεργώ πάνω σε αυτό και το μεταμορφώνω
20
Βασικές αρχές θεωρίας του Piaget
  • προσαρμογή (βιολογική αρχή): συνισταμένη της αφομοίωσης - συμμόρφωσης
  • αφομοίωση: η ενέργεια του οργανισμού για να εντάξει μια κατάσταση σε σχήματα δραστηριοτήτων που ήδη διαθέτει
  • συμμόρφωση: οι ενέργειες που πραγματοποιεί ο οργανισμός ανάλογα με τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος για την επίτευξη ενός σκοπού
21
Η έννοια του σχήματος
  • σχήμα (είδος μονάδας μάθησης): η προσαρμογή με τη χρησιμοποίηση της αφομοίωσης και της συμμόρφωσης ύστερα από μια σειρά δραστηριοτήτων
22
περιόδοι διανοητικής ανάπτυξης
  • 4 μεγάλες περίοδοι της διανοητικής ανάπτυξης του ατόμου
  • αισθησιοκινητική
  • προσυλλογιστική
  • συλλογιστική
  • αφαιρετική σκέψη
23
αισθησιοκινητική νοημοσύνη (0 - 2 ετών)
    • στηρίζεται αποκλειστικά σε αισθησιοκινητικές δραστηριότητες
24
προσυλλογιστική σκέψη (2-7 ετών)
    • οι αισθησιοκινητικές δραστηριότητες με χρήση συμβόλων
  • προεννοιολογικό στάδιο (2-4 ετών)
    • δεν επιτρέπει ούτε επαγωγή (από ειδικό σε γενικό) ούτε απαγωγή (από γενικό σε ειδικό)
  • παραστατικό (εικονικό) στάδιο (4-7 ετών)
    • εικονική και εγωκεντρική σκέψη
25
συλλογιστική σκέψη (7-11 ετών)
26
αφαιρετική σκέψη ή τυπικοί συλλογισμοί (11-15 ετών)
    • δυνατότητα της αποκέντρωσης και πλήρης αναστρεψιμότητα με την κατάκτηση της αφηρημένης σκέψης (δεν στηρίζεται σε άμεσες εποπτείες)
    • π.χ. χρήση υποθέσεων υποθετικός - επαγωγικός λογισμός
27
Β. το μοντέλο της “επεξεργασίας των πληροφοριών”
  • (information processing) ή υπολογιστικός γνωστικισμός
28
Βασικοί εκπρόσωποι:
  • R. Gagné, A. Newell (μαθηματικός), H. Simon (οικονομολόγος)
    • η άποψη που θεωρεί τη σκέψη του υποκειμένου ως μέσου επεξεργασίας της πληροφορίας, άκμασε στα πλαίσια εκείνου του ρεύματος της γνωστικής ψυχολογίας (cognitive psychology) που έχει τις απαρχές του στο αναλογικό παράδειγμα του ανθρώπου που λειτουργεί όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής
29
Πως αναπαρίστανται οι γνώσεις
  • επικέντρωση στην αναπαράσταση (από το γνωστικό σύστημα) της πληροφοριακής ροής και στην επεξεργασία της
  • επεξεργασία της πληροφορίας: υπολογισμός, χειρισμός δηλ. συμβόλων
30
Βασικές αρχές του μοντέλου
  • το ανθρώπινο πνεύμα μοντελοποιείται στη μορφή ενός συστήματος επεξεργασίας της πληροφορίας
  • οι γνωστικές διεργασίες: συνεχής κλίμακα από επεξεργασίες των οποίων τα αποτελέσματα συνιστούν εισόδους για άλλες επεξεργασίες
  • κάθε γνωστική διεργασία συνίσταται από αναπαραστάσεις και από επεξεργασίες
31
Γνώσεις (επεξεργασία των πληροφοριών)
  • γνώσεις (ανεξάρτητα από την εγκυρότητά τους): δομές σταθεροποιημένες στη “μακροπρόθεσμη μνήμη”. Ο διαρκής αυτός χαρακτήρας τους, τις διακρίνει από τις αναπαραστάσεις
32
Αναπαραστάσεις (επεξεργασία των πληροφοριών)
  • αναπαραστάσεις: περιστασιακές δομές που δημιουργήθηκαν σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και για συγκεκριμένους στόχους
  • οι αναπαραστάσεις διαφοροποιούνται των γνώσεων γιατί είναι αυτόματα ενεργές ενώ μια γνώση πρέπει να δραστηριοποιηθεί ώστε να είναι διαθέσιμη
  • οι γνώσεις συνδέονται με τη δράση με σκοπό τη μοντελοποίηση και το μετασχηματισμό της πραγματικότητας
33
Γ. ο συνδετικισμός (connexionism)
  • ο εγκέφαλος ως εναλλακτική λύση στο γνωστικισμό
  • το σημείο εκκίνησης τοποθετείται μέσα σε ένα (αφηρημένο) φορμαλιστικό δίκτυο νευρώνων με ενδιαφέρουσες ιδιότητες
34
Νευρωνικά (ή συνδεσιακά) δίκτυα
  • ένα νευρωνικό δίκτυο σχηματίζεται ως ένα σύνολο αυτομάτων διασυνδεδεμένων σύμφωνα με μια πολύ απλή τυπολογία:
  • μέσω διασυνδέσεων (connexions) - κατ’εικόνα των νευρώνων του νευρικού συστήματος -
35
Λειτουργία νευρωνικών δικτύων (1)
  • ένα αυτόματο (i) θα μεταφέρει σε ένα άλλο αυτόματο (j) ένα ερεθισμό είτε θετικό είτε αρνητικό δηλ. είτε διεγερτικό είτε αποδιεγερτικό αντίστοιχα
  • Eρεθισμός ο οποίος θα προκαθορίζεται από την κατάσταση δραστηριότητας Ui του (i) ενώ επιπλέον θα από το συναπτικό βάρος Wij που εξαρτάται από το κανάλι. Tα παραπάνω αυτόματα είναι ταυτόσημα στα πλαίσια του δικτύου
36
Λειτουργία νευρωνικών δικτύων (2)
  • η τιμή ορισμένων συνθετικών αποτελεί την είσοδο (input) του συστήματος, η τιμή ορισμένων άλλων την έξοδό του (output)
  • Tα νευρωνικά μοντέλα, εν σχέσει με τα γνωστικιστικά μοντέλα, είναι πολύ πιο συγγενή των βιολογικών συστημάτων
37
Βιολογικό υπόβαθρο
  • Mια ερμηνεία των νευρωνικών μοντέλων μπορεί να μας δείξει πως οι νοητικές δομές μπορούν να αναδυθούν από τις νευρωνικές δομές
  • η θεώρηση των νοητικών οντοτήτων ως δομών ανωτέρου επιπέδου εμφυτευμένων σε νευρωνικά συστήματα μας παρουσιάζει μια νέα όψη για το ποιόν των νοητικών δομών
38
Ώρα να επιστρέφουμε στη βάση μας


  • www.netschoolbook.gr